ԱՄՆ

1. Բնութագրեք ԱՄՆ-ի աշխարհագրական դիրքը:

ԱՄՆ-ի հիմնական տարածքը (կոչվում է մայրցամաքային նահանգներ) գտնվում է Հյուսիսային Ամերիկա մայրցամաքում և ձգվում է Ատլանտյան օվկիանոսից արևելքում մինչև Խաղաղ օվկիանոս արևմուտքում: Միացյալ Նահանգները հարավից սահմանակից է Մեքսիկային, իսկ հյուսիսում՝ Կանադային։

Բացի այդ, ԱՄՆ-ն ներառում է ևս 2 նահանգ. Ամերիկյան մայրցամաքի ծայրահեղ հյուսիս-արևմուտքում գտնվում է Ալյասկա նահանգը, որը սահմանակից է նաև Կանադային։ Ռուսաստանի հետ սահմանն անցնում է Բերինգի նեղուցով։

Հավայան կղզիները գտնվում են Խաղաղ օվկիանոսում։ ԱՄՆ-ին են պատկանում նաև մի շարք կղզիներ Կարիբյան ավազանում (օրինակ՝ Պուերտո Ռիկո) և Խաղաղ օվկիանոսում (Ամերիկյան Սամոա, Միդվեյ, Գուամ և այլն)։

2. Նշել ԱՄՆ-ի ափերը ողողող ջրային ավազանները, գլխավոր գետերը և լճերը։

գլխավոր գետերը

1. Միսսուրի
2. Միսիսիպի
3. Յուկոն
4. Ռիո Գրանդե
5. Արկանզաս
6. Կոլորադո
7. Կարմիր գետ
8. Օհայո
9. Բրազոս
10. Կոլումբիա

գլխավոր լճերը

1. Վերև
2. Հուրոն
3. Միչիգան
4. Էրի
5. Օնտարիո
6. Մեծ աղի
7. Անտառ
8. Իլիամնա
9. Օահե
10. Օկիչոբի

4. Որո՞նք են ԱՄՆ-ի խոշոր Ագլոմերացիաները:

1. Բոսվաշ
2. Չիպիտս
3. Սանսան

Աֆրիկա

1. Որնո՞նք են աֆրիկյան երկրների հետամնաթության պատճառներ: 

Ամենակարևոր պատճառն այն է, որ աֆրիկյան պետությունների մեծ մասը տնտեսական աճի ամենացածր տեմպերով երկրների շարքում է, այն է, որ մի քանի դար մայրցամաքի ժողովուրդները գտնվել են եվրոպական երկրների լծի տակ, որոնք այդ ժամանակ զարգացածությամբ գերազանցում էին նրանց։

արդյունաբերություն և կրթություն։ Բացի այդ, աֆրիկյան երկրներում աղքատության հիմնական պատճառներից մեկը նրանց բնակչության արագ աճն է, որը գործնականում չի ապահովվում տնտեսական աճով։

Դրա շնորհիվ սպառման մակարդակն աճում է, իսկ արտադրության մակարդակը գործնականում մնում է անփոփոխ։

Բացի այդ, թերզարգացած կրթական գործընթացը խոչընդոտում է հասարակության բոլոր սոցիալ-տնտեսական օգուտների զարգացմանը:

3. Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել Աֆրկայի առավել զարգացած երկրները: 

1. Վարդագույն – Սեյշելներ
2. Սև – Մավրիկիոս
3. շագանակագույն – Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն
4. մոխրագույն – Եգիպտոս
5. մանուշակագույն – Ալժիր
6. Կապույտ – Թունիս
7. կանաչ – Գաբոն
8. դեղին – Բոտսվանա
9. նարնջագույն – Նամիբիա
10. կարմիր – Հասարակածային Գվինեա

5. Առանձնացնել և դուրս գրել Աֆրիկայի վերաբերյալ հետաքրքիր փաստեր։

1. Վերջին երեք տարիների ընթացքում կյանքի տեւողությունը 39 տարուց հասել է 54-ի, սակայն այս ցուցանիշը դեռեւս ամենացածրն է մոլորակի վրա:

2. Ըստ տարբեր գնահատականների՝ մայրցամաքում խոսում են ավելի քան 2000 լեզուներով։

3. Աֆրիկայում ամենաշատ խոսվող լեզուն արաբերենն է, որն օգտագործում է ավելի քան 170 միլիոն մարդ:

4. Մալիի Տիմբուկտու քաղաքում է գտնվում աշխարհի հնագույն համալսարաններից մեկը։ Այն բացվել է XII դ. Եվ լավագույն ժամանակներում այստեղ սովորել է 25000 ուսանող՝ երկրի 100000 բնակչությունից։

5. Թունիսում ձկան ոսկորները դրված են տներում: Ենթադրվում է, որ նրանք պաշտպանում են տունը չար ոգիներից:

Ավստրալիա

1. Նշել Ավստրալիա Ափերը ողողող ջրային ավազանները:

2. Բնութագրեք Ավստրալիայի աշխարհագրական դիրքը:

Ավստրալիան մայրցամաք է Հարավային կիսագնդում, որի մակերեսը կազմում է 7,659,861 կմ² (ցամաքի 5%-ը): Մայրցամաքի երկարությունը հյուսիսից հարավ մոտ 3,2 հազար կմ է, լայնությունը արևմուտքից արևելք՝ մոտ 4000 կմ, մայրցամաքի առափնյա գծի երկարությունը (առանց կղզիների)՝ 35,877 կմ։

Ավստրալիայի հարավ-արևելյան ափը ողողվում է Խաղաղ օվկիանոսի Թասմանյան ծովով, իսկ արևելյան ափը ողողվում է Կորալյան ծովով:

Հյուսիսային, արևմտյան և հարավային – Հնդկական օվկիանոս, ներառյալ Թիմոր ծովերը և Արաֆուրա ծովերը:

Ավստրալիայի մոտ են գտնվում Նոր Գվինեայի և Թասմանիայի խոշոր կղզիները։ Ավստրալիայի հյուսիս-արևելյան ափի երկայնքով աշխարհի ամենամեծ կորալային խութը՝ Մեծ արգելախութը, ձգվում է ավելի քան 2000 կմ:

4. Առանձնացնել և դուրս գրել Ավստրալիայի վերաբերյալ հետաքրքիր փաստեր։

1. Ավստրալական Ալպերում ավելի շատ ձյուն կա, քան Շվեյցարիայում: Մինչ շատ զբոսաշրջիկներ այցելում են Ավստրալիա իր ցնցող լողափերի և ամբողջ տարվա արևի համար, Ավստրալական Ալպերը, որոնք ձգվում են Նոր Հարավային Ուելսում և Վիկտորիայում, դահուկավազքի Մեքքա են: Ձյունը սովորաբար ընկնում է հունիսից սեպտեմբեր:

2. Ավստրալիա անվանումը տրվել է 1824 թվականին եւ առաջացել է «terra australis incognita» բառից, որը նշանակում է «անհայտ հարավային կղզի»։

3. Ավստրալացիների 90%-ն ապրում է ափին։ Կենտրոնական Ավստրալիայի հսկայական անապատները նշանակում են, որ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը ապրում է այս հսկայական երկրի ափին:

4. Ավստրալիայի Թասմանիա կղզին աշխարհում ամենամաքուր օդն է։ Սա իդեալական վայր է հիասքանչ բնությունն ու մաքուր օդը վայելելու համար, ինչպես Անտարկտիդայում:

5. Ըստ պատմաբանների՝ Ավստրալիայում մարդիկ ապրել են դեռ 45000 տարի առաջ:

Ճապոնիա

1․ Քարտեզի վրա նշել Ճապոնիայի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:

2. Բնութագրեք Ճապոնիայի աշխարհագրական դիրքը:

Ճապոնիա կղզի-պետություն Արևելյան Ասիայում՝ տեղակայված է Խաղաղ օվկիանոսի արևմտյան ափին՝ զբաղեցնելով Ասիա աշխարհամասի արևելյան ծովափը։ Երկրի սահմանները ձգվում են Օխոտի ծովից մինչև Արևելաչինական ծովը՝ Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության հարավը։

3. Ի՞նչ դեր ունի Ճապոնիան հվ-արմ Ասիայում և ամբողջ աշխարհում։

Ճապոնիան մեծ դեր ունի հվ-արմ Ասիայում և ամբողջ աշխարհում, քանի որ նա իր հանածոները կարողանում է շատ այլ երկրներ տանել ջրով: Այդ երկրները մեծ մասամբ Ռուսաստանն է, Չինաստանը, ԱՄՆ-ն և այլն։

4․ Որո՞նք են Ճապոնիայի զարգացման նախադրյալները:

ճապոնիայի զարգացման նախադրյանլն են են օգտակար հանածոները, հարևան երկրները, բարենպաստ աշխարհագրական դիրքը, որը նաև նպաստում է կլիմային, և մուտքը դեպի ծով:

5․ Որո՞նք են Ճապոնիայի տնտեսության առաջատար ճյուղերը:

Տնտեսական առաջատար ճյուղերն են գյուղատնտեսությունը, արդյունաբերությունը, մեքենաշինությունը, նավաշինությունը, մետաղաձուլությունը, ավտոմոբիլաշինությունը, ձկնորսությունը և այլն:

Չինաստան

1. Քարտեզի վրա նշել Չինաստանի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:

1 – Հյուսիսային Կորեա
2 – Ռուսաստան
3 – Մոնղոլիա
4 – Ղազախստան
5 – Ղրղզստան
6 – Տաջիկստան
7 – Աֆղանստան
8 – Պակիստան
9 – Հնդկաստան
10 – Նեպալ
11 – Բութան
12 – Բանգլադեշ
13 – Միանմար
14 – Լաոս
15 – Վիետնամ

2. Բնութագրեք Չինաստանի աշխարհագրական դիրքը:

Չինաստանը պետություն է Կենտրոնական և Արևելյան Ասիայում (9,6 մլն կմ2)։ Արևմուտքից արևելք ձգվում է 5700 կմ, իսկ հյուսիսից հարավ՝ 3650 կմ։ Ցամաքով սահմանակից է 14 պետությունների, որով և Ռուսաստանի հետ միասին աշխարհում առաջինն է հարևան պետությունների թվաքանակով։ Դրանք են`Վիետնամը, Լաոսը, Մյանմարը, Բութանը, Նեպալը, Հնդկաստանը, Պակիստանը, Աֆղանստանը, Տաջիկստանը, Ղրղզստանը, Ղազախստանը, Ռուսաստանը, Մոնղոլիան և Հյուսիսային Կորեան։ Ողողվում է Ճապոնական, Դեղին, Արևելաչինական և Հարավչինական ծովերով։ Մակերևույթը խիստ բազմազան է։ Տարածքի ավելի քան 80 %-ը լեռնային է։ Արևելքում Չինական մեծ հարթավայրն է, հյուսիս-արևմուտքում՝ Տակլամական և Ալաշան սարահարթերը, որոնք կոչվում են նաև անապատներ, իսկ հարավում Տիբեթի բարձրավանդակն է՝ բլրավոր սարահարթերի (բարձրությունը`   4000–5000մ) և ներքին լեռնաշղթաների (6000–7000մ) զուգակցմամբ։ Տիբեթի բարձրավանդակը շրջապատված է Հիմալայների, Կարակորումի, Կունլունի և Սինա-Տիբեթական լեռնահամակարգերով:

3. Ի՞նչ դեր ունի Չինաստանը հվ-արմ Ասիայում և ամբողջ աշխարհում

Չինաստանը մեծ դեր ունի համածխարհային տնտեսություն որպես տարատեսակ տեխնիկայի, կենցաղային իրերի,հագուստի արտադրող և մատակակար: Այն նաև էժան աշխատածուկա է և ունի հսկայական մարդկային ռեսուրսներ։

4. Որո՞նք են Չինաստանի զարգացման նախադրյալները:

Ածխի պաշարներով հարուստ է Հյուսիսային և Հարավարևմտյան Չինաստանում։ Նավթիզգալի պաշարներ կան երկրի հյուսիս-արևելքում և արևելքում, երկաթի հանքաքարի հյուսիս-արևելքում ու արևելքում, Յանցզի գետի հովտում Բեյջինի մոտ, Ներքին Մոնղոլիայում։ Նաև Չինաստանը ունի պատման մշակույթային մեծ հարստություն որը շատ կարևոր է տուրիզմի զարգացման համար։

5. Որո՞նք են Չինաստանի տնտեսության առաջատար ճյուղերը:

Չինաստանի տնտեսության առաջատար ճյուղերից են`արդյունաբերությունը, գյուղատնտեսությունը, ածխահանությունը, անասնապահությունը:

Արևելյան Ասիա – 04.02.2023

1. Ի՞նչ առանձնահատկություններ ունի Արևելյան Ասիա տարածաշրջանը:

Արևելյան Ասիան հարում է Խաղաղ օվկիանոսին, որը ողողվում է Ճապոնական, Արևելա-չինական և Հարավչինական ծովերով:
Տարածաշրջանը բնութագրվում է բարձր սեյսմիկ ակտիվությամբ։ Արևելյան մասում կլիման մուսոնային է, սեզոնային խոնավ, թայֆուններն ու ջրհեղեղները հազվադեպ չեն։
Արևելյան Ասիայի մասերում, ինչպիսիք են Մոնղոլիան և Տիբեթը, որոնք հեռու են օվկիանոսից, կլիման ավելի խիստ է, համապատասխանաբար մայրցամաքային և լեռնային: Տարածաշրջանի ամենամեծ նահանգը Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետությունն է։

2. Ի՞նչ դեր ունի Արևելյան Ասիան համաշխարհային տնտեսությունում:

3. Որո՞նք են Արևելյան Ասիայի երկրների տնտեսության մասնագիտացված ճյուղերը:

4. Քարտեզի վրա նշել Արևելյան Ասիայի երկրները և այդ երկրների ափերը ողողող ջրային ավազանները:

1 – Չինաստան
2 – Մոնղոլիա
3 – Հյուսիսային Կորեա
4 – Հարավային Կորեա
5 – Ճապոնիա
6 – Թայվան

վկիանոսներ

А – խաղաղ Օվկիանոս

Ինքնաստուգում – 20.03.2023

1․ Ո՞ր պետությունն է գտնվում երկու աշխարհամասում.
1) Թուրքիան 2) Իրաքը 3) Սիրիան 4) Լիբանանը

2․ Միջերկրական ծով ելք չունեցող պետություն է.
1) Կիպրոսը 2) Սիրիան 3) Լիբանանը 4) Իրաքը

3․Ընտրել «պետություն — մայրաքաղաք» համապատասխանությունների ճիշտ
շարքը.

1․Իրաք ա. Բեյրութ

2․ Իրան բ. Թեհրան

3․ Լիբանան գ. Էր–Ռիադ

4․ Սաուդյան Արաբիա դ. Բաղդադ

1) 1–բ, 2–ա, 3–դ, 4–գ 3) 1–դ, 2–բ, 3–ա, 4–գ
2) 1–գ, 2–դ, 3–բ, 4–ա 4) 1–ա, 2–գ, 3–բ, 4–դ

4․ Ո՞ր շարքի երկրները Հարավարևմտյան Ասիայում չեն.
1) Հայաստան, Վրաստան, Լիբանան
2) Թուրքիա, Ադրբեջան, Քուվեյթ
3) Ուզբեկստան, Տաջիկստան,Թուրքմենստան
4) Սաուդյան Արաբիա, Կիպրոս, Եմեն

5․ Ո՞ր զույգի գետերն են հոսում Հարավարևմտյան Ասիայի տարածքով.
1) Ամուդարյա և Սիրդարյա 3) Ուրալ և Պեչորա
2) Տիգրիս և Եփրատ 4) Գանգես և Բրահմապուտրա

6․ Հարավարևմտյան Ասիայի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է ճիշտ.
1) Այստեղ է կենտրոնացված ածխի համաշխարհային պաշարների 2/3–ը:
2) Ծայր հարավային մասն աչքի է ընկնում լեռնային ռելիեֆով:
3) Տարածաշրջանն աշխարհում առաջինն է փյունիկյան արմավի մշակությամբ:
4) Տարածաշրջանի տնտեսապես ամենազարգացած պետությունը Թուրքիան է:

7․ Հարավարևմտյան Ասիայի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է սխալ.

1) Լիբանանում զարգացման բարձր մակարդակի է հասել ֆինանսավարկային
համակարգը:
2) Տարածաշրջանի տնտեսապես ամենազարգացած պետությունը Իսրայելն է:
3) Թուրքիայի տնտեսության առաջատար ճյուղը նավթարդյունաբերությունն է:
4) Իրանը և Իրաքը փյունիկյան արմավի մշակությամբ աշխարհի առաջատար
երկրներն են:

8․ Հարավարևմտյան Ասիայի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է սխալ.
1) Այստեղ է առաջացել բուդդայականությունը:
2) Երկրների մեծ մասի բնակչության կազմում գերակշռում են տղամարդիկ:
3) Երկրների մեծ մասի արդյունաբերության կառուցվածքում առաջատար դերն
արդյունահանող ճյուղերինն է:
4) Գյուղատնտեսության առաջատար ճյուղը բուսաբուծությունն է։

9․ Վրաստանի քաղաքներ են.

1) Ռուսթավին և Կասպին 3) Սումգաիթը և Բաթումը
2) Իզմիրը և Փոթին 4) Թել Ավիվը

10․ Ընտրել «հանքավայր — հանքային ռեսուրս» համապատասխանությունների
ճիշտ շարքը.

1. Տղիբուլի ա. մանգան
2. Մառնեուլ բ. պղինձ
3. Ճիաթուրա գ. հանքային ջուր
4. Բորժոմ դ. քարածուխ
   
   1) 1–բ, 2–ա, 3–դ, 4–գ
   2) 1–գ, 2–դ, 3–բ, 4–ա

11․ Ո՞ր գետն է հոսում Թուրքիայի տարածքով.
1) Եփրատը 3) Կուրը
2) Սիրդարյան 4) Ճորոխը

12․ Ո՞ր լճերն են Թուրքիայի տարածքում.
1) Ուրմիան և Արալյանը 3) Կասպիցը և Լադոգան
2) Վանան և Թուզը 4) Օնեգան և Արալյանը

13․ Թուրքիայի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է սխալ.
1) Իսքենդերունը սև մետաղաձուլության խոշորագույն կենտրոնն է:
2) Երկրի քիմիական արդյունաբերությունն արտադրում է դեղագործական
ապրանքների համաշխարհային արտադրանքի գերակշիռ մասը:
3) Էլեկտրաէներգիայի գերակշիռ մասն արտադրվում է ջէկերում:
4) Թեթև արդյունաբերությունը երկրի արդյունաբերության ավանդական զարգացած ճյուղերից է:

14․ Թուրքիայի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է ճիշտ.
1) Տարածքի մեծությամբ առաջինն է Հարավարևմտյան Ասիա տարածաշրջանում:
2) Ափերը ողողում են Սև և Կասպից ծովերի ջրերը:
3) Հյուսիս–արևմուտքում սահմանակցում է Հունաստանին և Բուլղարիային:
4) Տիգրիս գետի վրա կառուցվել է Թուրքիայի ամենախոշոր՝ Քեբանի ջրամբարը:

15․ Իրանին սահմանակից երկրներ չեն.
1) Աֆղանստանը և Հայաստանը
2) Ռուսաստանը և Տաջիկստանը
3) Թուրքմենստանը և Թուրքիան
4) Իրաքը և Պակիստանը

16․ Իրանի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է սխալ.
1) Պարսկերենը պատկանում է հնդեվրոպական լեզվաընտանիքին:
2) Իրանի բնակչության մեծ մասը դավանում է իսլամի շիա ուղղությունը:
3) Իրանի սև մետաղաձուլության խոշոր կենտրոնը Սպահանն է:
4) Նավթավերամշակման խոշոր կենտրոն Աբադան քաղաքը Կասպից ծովի
ափին է:

17․ Իրանի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է ճիշտ.
1) Երկիրը հարուստ է ջրային և անտառային ռեսուրսներով:
2) Հարավկասպիական դաշտավայրը երկրի ամենաչորային շրջանն է:
3) Երկրի կենտրոնական շրջաններում գյուղատնտեսության հիմքը ոռոգովի
երկրագործությունն է:
4) Կասպից ծովի ափամերձ շրջաններում գլխավոր մշակաբույսը փյունիկյան
արմավենին է:

18․ Ընտրել Հարավային Ասիայի պետությունների և դրանց մայրաքաղաքների
համապատասխանությունների ճիշտ շարքը.

1. Նեպալ ա. Դաքքա
2. Բանգլադեշ բ. Կատմանդու
3. Հնդկաստան գ. Իսլամաբադ
4. Պակիստան դ. Դելի
   1) 1–ա, 2–բ, 3–գ, 4–դ
   2) 1–ա, 2–գ, 3–դ, 4–բ
   3) 1–բ, 2–ա, 3–դ, 4–գ
   4) 1–գ, 2–բ, 3–դ, 4–ա

19․ Ո՞ր կրոնն է ծագել Հարավային Ասիա տարածաշրջանում.
1) քրիստոնեությունը
2) բուդդայականությունը
3) մահմեդականությունը
4) հուդայականությունը

20․ Բնութագրումով որոշել տարածաշրջանը.
Այս տարածաշրջանն աչքի է ընկնում բնակչության բարձր խտությամբ: Բնակչության մեծ մասը խոսում է հնդեվրոպական լեզվաընտանիքին պատկանող լեզուներով: Այստեղ գերակշռում են տնտեսապես թույլ, ագրարային տնտեսություն ունեցող երկրները: Տարածաշրջանը միջազգային շուկա է արտահանում ջութ և
ջութե ապրանքներ, թեյ և համեմունք: Ո՞ր տարածաշրջանն է.
1) Հարավային Ասիան 3) Հարավարևմտյան Ասիան
2) Արևելյան Ասիան 4) Կենտրոնական Ասիան

Ադրբեջան – 18.03.2023

1. Բնութագրեք Ադրբեջանի աշխարհագրական դիրքը:

Ադրբեջանը տարածքով և բնակչության թվով Հարավային Կովկասի ամենամեծ պետությունն է:Ադրբեջանը սահմանակցում է Հայաստանի Հանրապետությանը և Արցախի Հանրապետությանը արևմուտքում, Վրաստանին հյուսիս արևմուտքում, Ռուսաստանի Դաշնությանը հյուսիսում և Իրանի Իսլամական Հանրապետությանը հարավում։ Ադրբեջանական Հանրապետության կազմի մեջ է մտնում նաև Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետությունը, որը սահմանակցում Հայաստանի Հանրապետությանը, Իրանին և Թուրքիայի (7 կմ լայնությամբ միջանցքով) Ադրբեջաննը լեռնային երկիր է։

2. Քարտեզի վրա նշել Ադրբեջանի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:

1 – Ադրբեջան
2 – Ռուսաստան
3 – Վրաստան
4 – Հայաստան
5 – Իրան
_________
A – Կասպից ծով

3. Ի՞նչ դեր ունի Ադրբեջանը հվ-արմ Ասիայում:

Հարավ-Արևմտյան Ասիայում Ադրբեջանը բավականին մեծ դեր  ունի: Առաջին հերթին այն ունի բավականին մեծ նավթի և բնական գազի պաշարներ և արտահանում է այն ամբողջ տարածաշրջանում: Երկրորդ հերթին Ադրբեջանը ունի զարգացած տեքստիլային և քիմիական արդյունաբերություն և արտահանում է բամբակի մանրաթել, սինթետիկ կուչուկ, անվադողեր,պլաստմասսա և այլն: Բացի դրանից Ադրբեջանի երկաթգիծը կամուրջ է հանդիսանում դեպի Եվրոպա, նրա հարևան որոշ երկրների համար:

Ադրբեջանը  անդամակցում և սերտ կապեր է պահպանում միջազգայինմի շարք կազմակերպությունների հետ (Սևծովյան տնտեսական համագործակցություն, Իսլամական համաժողով և այլն): Բաքուն Կասպից ծովի խոշորագույն նավահանգիստն է:

4. Որո՞նք են Ադրբեջանի զարգացման նախադրյալները:

Ադրբեջանը  իր բարենպաստ աշարհագրական դիրքի ու բնակախն հարուստ պաշարները դրա զարգացման հիմանկան նախադրյալներն են։Վրաստանի ևՀայաստանի համեմատությամբ Ադրբեջանն ունի գյուղատնտեսության զարգացման ավելինպաստավոր պայմաններավելի ընդարձակ են հարթավայրերի տարածքները,բարենպաստ են բնակլիմայական պայմանները,Կուր և Արաքս գետերի ոռոգչական հնարավորությունները:

Մեծ  է Կասպիցծովի տնտեսական նշանակությունը Ադրբեջանի համար: Կասպիական ջրերը պարունակում են միլիոնավորտոննա տարբեր աղեր, հատակում կան նավթի և բնական գազի պաշարներ:Նրա ջրերը պարունակումեն միլիոնավոր տոննա տարբեր աղեր:Կասպից ծովիջրերը հարուստ են արժեքավոր ձկնատեսակներով (Կասպից ծովին բաժին է ընկնում թառափի համաշխարհային որսի ավելի քան 80%-ը)։ Կրևոր է նաև երկաթգիծը կամուրջ է հանդիսանում դեպի Եվրոպա, նրա հարևան որոշ երկրների համար:

Թուրքիաի, Իրանի, Վրաստանի Մակարդակ – 06.03.2023

Թուրքիա

2. Բնութագրեք Թուրքիայի աշխարհագրական դիրքը:

Պետություն հարավարևելյան Եվրոպայում և Փոքր Ասիայում։ Հյուսիս-արևմուտքում սահմանակից է Բուլղարիային և Հունաստանին, հյուսիս-արևելքից՝ Վրաստանին և Հայաստանին, արևելքից՝ Իրանին, հարավում՝ Իրաքին և Սիրիային։ Հյուսիսում ողողվում է Սև և Մարմարա ծովերով, հարավում՝ Միջերկրական, արևմուտքում՝ Էգեյան ծովերով։

4. Թուրքիայի բնառեսուրսային ներուժն ինչպիսի՞ դեր է խաղում նրա արդյունաբերության և գյուղատնտեսության մասնագիտացման վրա։

Թուրքիայի տնտեսության առաջատար ճյուղերից է։ Աշխատակիցների թվաքանակի և ընդհանուր արտահանման մեջ մասնաբաժնի առումով առանցքային դեր է խաղում տեքստիլի և պատրաստի հագուստի արտադրությունը։

Գյուղմթերքի առաջնային վերամշակումը և սննդի արդյունաբերությունը շարունակում են կարևոր մնալ։ Աճում է մեքենաշինության (հատկապես ավտոմոբիլային արդյունաբերության) և քիմիական արդյունաբերության կարևորությունը։

Վերջին երկու տասնամյակների ընթացքում մասնավորեցման լայն ծրագիրն էապես նվազեցրեց պետական ​​կապիտալի առկայությունը արդյունաբերության մեջ,

իսկ տնտեսության ընդհանուր ազատականացումը արդյունաբերության ոլորտ ներգրավեց օտարերկրյա կապիտալ և առաջադեմ օտար տեխնոլոգիաներ:

Օտարերկրյա ընկերություններին առաջին հերթին գրավում է արագ զարգացող թուրքական շուկայի կարողությունը,

որի որոշ հատվածներ դեռևս հեռու են հագեցած լինելուց և ունեն մեծ ներուժ,

լավ ներդրումային միջավայր, բարձր որակավորում ունեցող և համեմատաբար էժան աշխատուժ, ինչպես նաև մոտիկություն:

հարևան շուկաների համար, հատկապես եվրոպական, արտահանման տեսանկյունից գրավիչ։

Իրան

1. Նկարագրեք Իրանի աշխարհագրական դիրքի առանձնահատկությունները։

Իրանն աշխարհի ամենահին պետություններից է: Այն հարավ արևմտյան Ասիայի խոշոր իր բնակչության թվով և տարացքով: Տարացքը ձգվում է Կասպից ծովից մինչև Պարսից և Օմանի ծոցերը, Թուրքիայի և Իրաքի սաղմաններից մինչև Աֆղանիստան և Պակիստան: Այս աշխարհագրական դիրքի շնուրիվ Իրանն հանդիսանում է կարևոր ցամաքային և օթային ճանապարհային խաչմերուկ տարածաշրջանում: Առանձնահատուկ աշխարհագրական գործոն է դեպի Պարսից ծոցելք ունենալը, որում գտնվում է նավթի համաշխարային պաշարների 67%, և ՆԱՏՕ ի անդամ Թուրքիայի հարևան լինելը և արաբական երկրներին մոտ լինները

2. Քարտեզի վրա նշել Իրանի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:

Հարևան պետությունները
1 – Թուրքիա
2 – Հայաստան
3 – Ադրբեջան
4 – Թուրքմենստան
5 – Աֆղանստան
6 – Պակիստան
7 – Իրաք
8 – Քուվեյթ

Ափերը ողողող ջրային ավազաններ
A – Կասպից ծով
B – Պարսից ծոց
C – Օմանի ծոց

3. Ի՞նչ դեր ունի Իրանը հվ-արմ Ասիայում:

Իրանը շատ կարոր դեր ունի տարածաշրջանում: Ճանապարհային խաչմերուկ լինելը, նավթի և գազի մեծ պաշարները, զարգացած տնտեսությունը, և հատկապես ատոմային էներգիայի ստղծման ուղղությամբ մեծացող աշխատանքերը, Իրանին շատ կարևոր դեր են տալիս Հարավարևմտյան Ասիայում:

4. Որո՞նք են Իրանի զարգացման նախադրյալները:

Իրանի  զարգացման  նախադրյալներն են  օգտակար հանածոները և  գլխավոր հերթին  գազի և  նավթի առատությունը: Այն գտնվում է ԱՊՀ երկրներից դեպի Հնդկական օվկիանոս և Հարավային Ասիայի դեպի Միջին Արևելքի երկրներ ձգվող առևտրային ցամաքային և օդային ճանապարհների խաչմերուկում, ինչը շատ կարևոր նախադրյալ է այլ երկների հետ համագործակցության և տնտեսության տարբեր ուղղությունների զարգացման համար:

Վրաստան

1. Բնութագրեք Վրաստանի աշխարհագրական դիրքը:

Վրաստանը գտնվում է Անդրկովկասի կենտրոնական և արևմտյան մասում, կիսախոնավ Միջերկրական ծովի, չոր Արալ-Կասպիական ծովի միացման վայրում:

դեպրեսիան և մայրցամաքային լեռնաշխարհները, որոնք ունեն բնական պայմանների բազմազանություն և բուսական և կենդանական աշխարհի հարստություն:

Վրաստանը զբաղեցնում է 69700 կմ² տարածք, արևելքից և հյուսիսից սահմանակից է Ռուսաստանին, հարավում՝ Հայաստանին և Թուրքիային, իսկ հարավ-արևելքից՝ Ադրբեջանին։ Երկրի Սև ծովի ափն ունի 308 կմ երկարություն։

2. Ի՞նչ դեր ունի Վրաստանը հվ-արմ Ասիայում:

Վրաստանն ունի շատ հարմար աշխարհագրական դիրք Սև ծովի արևելյան ափին գտնվելու շնորհիվ: Վրաստանն ունի տարանցիկ տրանսպորտային դիրք Ռուսաստանի, Հայաստանի, Ադրբեջանի, ինչպես նաև Կենտրանական Ասիային և Սև ծովի ավազանի երկրների միջև:
Դա ապահովում է երկրի տնտեսության համար մեծ եկամուտ: Վրաստանի սևծովյան նավահանգիստներով են իրականացնում տնտեսական կապերը մի շարք երկրների միջև` Հայաստան, Ռուսաստան, Ուկրաինա, և Եվրոպայի որոշ երկրներ:

3. Գնահատեք Սև ծովի դերը Վրաստանի կյանքում։

Սև ծովը Վրաստանին տարանցին տրասպորտային դիրք է տալիս և ապահովում եկամուտներ: Նաև ծովափնյա բնակավայները ամառային հանգստի համար լավ բնական ռեսուրս են տուրիզմի զարգացման համար:

4. Որո՞նք են Վրաստանի զարգացման նախադրյալները:

Վրաստանի աշխարհագրական դիրքը Սև ծովի արևելյան ափին գտնվելը նախադրյալ է ստեղծում տնտեսությամբ մի շարք ուղությունների զարքացման համար ինչպիսիք են` տրանսպորտ, նավահանգիստներ, և տուրիզմ: Տուրիզմի զարգացման համար նպաստավոր է բնությունը (լեռնադահուկաին սպորտի-հանգստի գոտիներ, բնական-բոժական ջրեր), հարուստ մշակույթը և համեղ խոհանոցը: Վրաստանի բնոււթյունը նպաստում է գյուղատնտեսության զարգացմանը հատկապես միրգ և բանջարեղենի արտահանման գինու արտադրության և արտահանման համար։

Վրաստան – 05.03.2023

1. Բնութագրեք Վրաստանի աշխարհագրական դիրքը:

Վրաստանը գտնվում է Անդրկովկասի կենտրոնական և արևմտյան մասում, կիսախոնավ Միջերկրական ծովի, չոր Արալ-Կասպիական ծովի միացման վայրում:

դեպրեսիան և մայրցամաքային լեռնաշխարհները, որոնք ունեն բնական պայմանների բազմազանություն և բուսական և կենդանական աշխարհի հարստություն:

Վրաստանը զբաղեցնում է 69700 կմ² տարածք, արևելքից և հյուսիսից սահմանակից է Ռուսաստանին, հարավում՝ Հայաստանին և Թուրքիային, իսկ հարավ-արևելքից՝ Ադրբեջանին։ Երկրի Սև ծովի ափն ունի 308 կմ երկարություն։

2. Ի՞նչ դեր ունի Վրաստանը հվ-արմ Ասիայում:

Վրաստանն ունի շատ հարմար աշխարհագրական դիրք Սև ծովի արևելյան ափին գտնվելու շնորհիվ: Վրաստանն ունի տարանցիկ տրանսպորտային դիրք Ռուսաստանի, Հայաստանի, Ադրբեջանի, ինչպես նաև Կենտրանական Ասիային և Սև ծովի ավազանի երկրների միջև:
Դա ապահովում է երկրի տնտեսության համար մեծ եկամուտ: Վրաստանի սևծովյան նավահանգիստներով են իրականացնում տնտեսական կապերը մի շարք երկրների միջև` Հայաստան, Ռուսաստան, Ուկրաինա, և Եվրոպայի որոշ երկրներ:

3. Գնահատեք Սև ծովի դերը Վրաստանի կյանքում։

Սև ծովը Վրաստանին տարանցին տրասպորտային դիրք է տալիս և ապահովում եկամուտներ: Նաև ծովափնյա բնակավայները ամառային հանգստի համար լավ բնական ռեսուրս են տուրիզմի զարգացման համար:

4. Որո՞նք են Վրաստանի զարգացման նախադրյալները:

Վրաստանի աշխարհագրական դիրքը Սև ծովի արևելյան ափին գտնվելը նախադրյալ է ստեղծում տնտեսությամբ մի շարք ուղությունների զարքացման համար ինչպիսիք են` տրանսպորտ, նավահանգիստներ, և տուրիզմ: Տուրիզմի զարգացման համար նպաստավոր է բնությունը (լեռնադահուկաին սպորտի-հանգստի գոտիներ, բնական-բոժական ջրեր), հարուստ մշակույթը և համեղ խոհանոցը: Վրաստանի բնոււթյունը նպաստում է գյուղատնտեսության զարգացմանը հատկապես միրգ և բանջարեղենի արտահանման գինու արտադրության և արտահանման համար։