Posted in Հայոց լեզու 9

Գործնական քերականություն-վարժ. 165-175

Մարգարը տախտակամածից նայեց ծովեզրի լեռնաշղթային։

Ձյունաջրի պղտոր առվակները ձորակներով գլորվում էին դեպի Քասախի ձորը։

Հանավանքից մի շինական աչքը դրեց վանքի պարիսպների միջև ընկած հողակտորի վրա։

Տատի այդ տարօրինակ պատմությունը վատ ազդեց երեխայի վրա։

Ամռան շոգին կարելի է տեսնել Լառ-Մարգարին՝ ոտքերը մինչև ծնկները բաց, գլխին մի սպիտակ շոր, բահն ուսին։

Լուսնյակ գիշերներին հովը սառնություն էր բերում ցերեկվա շոգից խանձված դաշտերին։

Ծխելու վատ կողմերը և ծխախոտի արգելումը

Ա. Ծխելու վնասակար լինելու մասին բավականին շատ փաստարկներ կան: Սակայն շվեյցարացի բժիշկները ևս մեկ լուրջ փաստարկ են բերում: Նրանք շատ բաներ են հայտնաբերել և պարզել տարբեր ձևերով: Նրանք պարզել են, որ չծխողները ավելի երաժշտական լսողություն ունեն, քան նրանք ովքեր ծխախոտի գերի են: Նաև ծխելն ու երաժշտությունն անհամատեղելի բաներ են:

Բ. 1992 թ-ին Բարսելոնի խաղերի կազմակերպիչները ամեն ինչ անում էին, որ դա լիներ առանց ծխախոտի ծխի: Որոշվել է ծխախոտ չվաճառել այն վայրերում, որտեղ մրցույթ պետք է լիներ մրցույթը: Նաև ծխախոտի գովազդը արգելված է:

Ուղիղ իմաստով

Կար մի քարանձավ հատուկ հսկաների համար: Այն շատ բարձր էր և շատ խորը, ինչքան որ գետնի երեսին էր, յոթն էնքան՝ գետնի տակ: Ըստ հեքիաթի նրանք այնտեղ պատրաստում էին ուտելիքներ այնտեղ եղած կենդանիներից կամ միջատներից: Իսկ եթե այնտեղ մարդիկ էին մտնում, նրանք ամեն ինչ անում էին որ մարդիկ չկասկածեն որ նրան գոյություն ունեն: Բայց զարմանալին այն էր, որ նրանք ունեին մի մարդ ընկեր, ով նրանց հետ էր ապրում և օգնում նրանց ամեն հարցով:

Փոխաբերական իմաստով

Կար մի խորամանկ և երկերեսանի աղջիկ: Նա ամեն ինչ անում էր որ ունենար շատ ընկերներ, բայց նա բոլորի հետ շբվում էր կեղծ, որպեսզի նրան իր ընկերների շնորհիվ շատ մարդ ճանաչեր: Կարելի է ասել, որ նա ինչքան գետնի երեսին էր, այնքան էլ գետնի տակ:

Տեղի են ունեցել հնագիտական պեղումներ: Պարզվել է, որ մոտ վեց հազար տարի առաջ էլ աղավնիները ծառայել են Ֆրանսիայի տարածքում բնակվող եվրոպացիներին:

Տեղի են ունեցել փորձերով: Գտինականները փորձել են ապացուցել, որ աղավնիներն օժտված են հիանալի հիշողությամբ:

Լարվածությունը թուլացնելու ամենահեշտ միջոցը հյուսելն է: Հյուսելու ժամանակ մարդ կենտրոնանում է թելի ու նախշի վրա: Այդպես նա կամաց-կամաց կտրվում է իրեն անհանգստացնող մտքից:

Ամերիկյան մի համալսարանում կային հոգեբաններ: Նրանք պարզել են, որ մարդու ստորագրության չափն արտահայտում է նրա հոգեկան վիճակը:

Երբ անցնում էր քարանձավների միջով, շունչը պահում էր:

Քարանձավների միջով անցնելիս, շունքը պահում էր:

Դեռ գյուղ չէր հասել, բոլորը գիտեին նրա հետ պատահածը:

Գյուղ հասնելիս բոլորը գիտեին նրա հետ պատահածը:

Ձիերը խլշեցին ականջները, որովհետև վախեցան անգղերի կռնչոցից, ու իրար մոտեցան:

Ձիերը անգղերի կռնչոցից վախեցան, այդ իսկ պատճառով խլշեցին ականձները, ու իրար մոտեցան:

Նա եկել էր Երևան, որպեսզի դիմավորի օտարությունից վերադարձող ընկերոջը:

Օտարությունից վերադարձող ընկերոջը դիմավորելու պատճառով եկել էր Երևան:

Արահետը ձգվեց բլուրն ի վեր, ու որոշակիորեն հասկացա, որ հասել ենք բլրի ստորոտին:

Ծակծկող փշերն ու լիանաները դանակով կտրում ու ճամփա էր բացում ետևից եկողների համար:

Նա աղմկոտ էր շնչում, բայց ոտքերը անաղմուկ դնում էր փափուկ խոտի վրա:

Շատ հեշտ էր բարձրանում, կարծես քայլում էր հարթ ճանապարհով:

Թավուտի միջով տեսանք հիսուն ֆունտ բարձրությամբ գրանիտե ժայռ:

Շատ լավ խոտերը քողարկում էին բույնը:

Հպարտանալ — ընկերներով, հողով, քրոջով, ջրով։

Կարոտել — հողը, ծնողներին, ընկերներին, քրոջը, հայրենիքը, արևը։

Սիրել — հողը, ծնողներին, ջուրը, ընկերներին, հողին, քրոջը, հայրենիքը, արևը,արևին։

Մտաբերել — հողը, ծնողներին, ջուրը, ընկերներին, հողին, քրոջը, հայրենիքը, արևը։

Մենք ունենք մի հարևան ով միշտ քննադատում է բոլորին։Նա սիրում է բոլորի հետևից խոսել, բոլորին վատաբանում է,բոլորի կյանքի ու ընտանիքի մեջ է խառնվում։Երբ խոսում ես նրա հետ՝քեզ թվում է,թե նա շատ բարի է ու քո մասին շատ է մտածում։Իրականում նա անկախ տարիքի ու սեռի,բոլորի հետևից չարալեզվություն է անում ու չի նայում իր տան անդամներին։Ինչպես ինքն է խոսում բոլորի հետևից,այնպես էլ բոլորն իրենց հետևից։Սակայն նա դա չի հասկանում կամ միգուցե չի ուզում հասկանա։

Ա. Անվավոր չմուշկները Լոնդոնում են հայտնագործվել: Առաջին օգտագործողն էլ բելգիացի երաժիշտ Ժոսեֆ Մարլինն է եղել: Նա դրանցով եկավ պարահանդես ու ամբողջ երեկո սահեց չմուշկներով ու միաժամանակ ջութակ նվագեց:

Ա. Անվավոր չմուշկները Լոնդոնում են հայտնագործվել: Առաջին օգտագործողն էլ բելգիացի երաժիշտ Ժոսեֆ Մարլինն է եղել: Նա դրանցով գալիս էր պարահանդես ու ամբողջ երեկո սահում էր չմուշկներով ու միաժամանակ ջութակ էր նվագում:

Բ. Ֆրանսիացի գիտնական Քրիստիան Մարշալն առաջարկում է Լուսնի վրա տեղադրել հայելիներ, որոնք Արեգակի ճառագայթները անդրադարձնելու են Երկիր: Այդ դեպքում գիշերը կարելի է կարդալ և աշխատել՝ առանց արհեստական լուսավորության: Լուսնային հայելիները փոխարինելու են փողոցային լապտերներին ու շինհրապարակներում, դաշտերում և այլուր գիշերներն աշխատելու հնարավորություն են տալու: Դրա համար պահանջվելու է 200 հազար քառ. կմ. հայելի:

Բ. Ֆրանսիացի գիտնական Քրիստիան Մարշալն առաջարկում է Լուսնի վրա տեղադրել հայելիներ, որոնք Արեգակի ճառագայթները կանդրադարձնեն Երկիր: Այդ դեպքում գիշերը կարելի է կարդալ և աշխատել՝ առանց արհեստական լուսավորության: Լուսնային հայելիները կփոխարինեն փողոցային լապտերներին ու շինհրապարակներում, դաշտերում և այլուր գիշերներն աշխատելու հնարավորություն կտան: Դրա համար կպահանջվի 200 հազար քառ. կմ. հայելի:

Կապույտ — երկնագույն, լուրթ, ծավի, մավի, ծովագույն, լաջվարթ։
Կարմիր — ալ, բոսոր, արնագույն, վարդագույն, որդան կարմիր։
Կանաչ — Կանաչերանգ կանաչ կեկ կսականաչ, խոտ, դալար։
Դեղին — դեղնագույն, խարտյաշ, շեկ, դեձանագույն, դալուկ։
Սպիտակ — ճերմակ, սպիտակավուն, կաթնագույն, ձյուներանգ։
Սև — սևագույն, սևաթույր, թուխ, թխագույն, ածխագույն, մթագույն։
Մոխրագույն — գորշ, գորշագույն, մողոշիկ, մրեժ, կապտասպիտակավուն։

Posted in Անգլերեն 9

Destination B1, Unit 38` Both, either, neither, so, nor

EXERCISES
1. Complete the following sentences with both, neither or either.

  1. Both houses are very expensive.
  2. neither of us wanted to go to the cinema.
  3. Would either of you fancy eating out today?
  4. She’s both shy and quiet.
  5. He speaks neither Spanish nor English.
  6. She hasn’t seen either of those paintings for ages.
  7. Both of my sisters live in Asturias.
  8. Neither of them want to go swimming.
  9. That’s enough! either you pay your debt to me or I take you to court.
  10. When we heard the good news, we were we both happy and excited.
  11. They had neither food to eat nor money to go to a restaurant.
  12. Mr. Harrison wants to have both vanilla and chocolate in his ice-cream.
  13. You should stop making up excuses. either you study hard or you will fail
    in the Maths exam tomorrow.
  14. Both of the two students had books with them so the teacher got very
    angry.
  15. We have either bread nor cheese so we can’t make a cheese sandwich.
  16. She can either buy a laptop or a tablet PC. She has got enough money.
  17. I like both the green and the blue t-shirt, but I don’t have enough money to buy
    two t-shirts.
  18. The sports car was both nice and cheap so my father decided to buy it.
  19. My baby sister likes neither soup nor spinach. She just likes milk.
  20. We have some flour and eggs. We can either make an omelette or pancake.
  21. If you want to lose weight, you should both do exercises and go on a diet.
  22. You can either grow corn or wheat here in this season.
  23. Neither of the two friends knew how to go to the museum so they asked the
    way to a policeman.
  24. I think I won’t be able to come to the party. either my father normy
    mother gave me permission.
  25. My friend Sophia is both tall and talented so she can be chosen for the school basketball team.
  26. Archie can play either the guitar or the drums at the concert. He can play
    them well.
  27. Both the teacher and the students were shocked when they saw amouse in the
    classroom.
  28. Mrs. Pearce was very tired when she got home. She did neither the washing
    up nor vacuumed the floor. She went to bed early
  29. 1. A: What shall we have for dinner – pasta or just a salad?
    B: Can we have both? I’m really hungry.

2. A: Do you want white wine or red?
B: neither, thanks. Can I just have some water?

3. A: Would you like tea or coffee?
B: either. You choose.

4. A: What’s the quickest way to get to the town centre?
B: Bus or tram. 
Both way takes about twenty minutes.

5. A: Did you manage to contact Antonia?
B: No. I’ve called her at home and on her mobile but both lines are busy.

6. A: Is anything wrong? You look a bit fed up.
B: There are two photocopiers in this office and neither of them is working. It’s ridiculous!

7. A: Did you hear? Tom and Rebecca have broken up.
B: Well, that’s sad but I’m not surprised. neither of them seemed very happy.

8. A: Do you teach at the university or are you a student?
B: Both! I’m doing a doctorate but I teach English at weekends.

9. A: Which coat do you think I should buy – this blue one or the green one?
B: To be honest, I don’t like both of them. Have you tried the black?

2. Correct the mistakes in the following sentences.

1. I haven’t seen neither of them since last week.
I haven’t seen either of them since last week.

2. She speaks either Spanish nor French.
She speaks neither Spanish nor French.

3. I like either of them.
I like both of them.

4. She’s either intelligent and witty.
She’s both intelligent and witty.

5. Both of them is married.
Neither of them is married.

6. I don’t like both jackets.
I don’t like either jackets.

7. Either of them came to our party.
Neither of them came to our party.

8. I want to buy either bags!
I want to buy both bags!

Posted in Հանրահաշիվ 9

Թվաբանական պրոգրեսիա

352. {an} թվաբանական պրոգրեսիայում գտեք․

ա) a2 և d-ն, եթե a3 = 5, a4 = 9

a3 = (a2 + a4) / 2
2a3 = a2 + a4
2 * 5 = a2 + a4
a2 = 10 – 9
a2 = 1

a3 = a2 + d
5 = 1 + d
d = 5 – 1
d = 4

բ) a1 և d-ն, եթե a2 = 7, a3 = 4;

d = a3 – a2
d = 4 – 7
d = -3

a1 = a2 – d
a1 = 7 – (-3)
a1 = 10

գ) a5 և d-ն, եթե a6 = 8, a4 = 12;

a5 = a6 – d
a5 = a4 + d
2a5 = a6 + a4
2a5 = 8 + 12
2a5 = 20
a5 = 10

d = a5 – a4
d = 10 – 12
d = -2

դ) a7 և d-ն, եթե a6 = -15, a8 = -11;

a7 = a6 + d
a7 = a8 – d
2a7 = a8 + a6
2a7 = -11 + (-15)
2a7 = -26
a7 = -13

d = a7 – a6
d = -13 – (-15)
d = 2

{an} թվաբանական պրոգրեսիայում գտեք (354-356).

ա) a2 և d-ն, եթե a1 = 5, a3 = 13;

a2 = a1 + d
a2 = a3 – d
2a2 = a3 – a1
2a2 = 13 – 5
2a2 = 8
a2 = 4

d = a2 – a1
d = 4 – 5
d = -1

բ) a1 և d-ն, եթե a2 = 5, a10 = 13;

a10 = a1 + 9d
a2 = a1 + d
d = a2 + a1

a10 = a1 + 9(a2 – a1)
13 = a1 + 9(5 – a1)
13 = a1 + 45 – 9a1
8a1 = 45 – 13
8a1 = 32
a1 = 4

d = a2 – a1
d = 5 – 4
d = 1

գ) a2 և d-ն, եթե a12 = -2, a3 = 7;

a12 = a2 + 10d
a2 = a3 – d
d = a3 – a2

a12 = a2 + 10(a3 – a2)
-2 = a2 + 10(7 – a2)
-2 = a2 + 70 – 10a2
9a2 = 70 + 2
9a2 = 72
a2 = 8

d = a3 – a2
d = 7 – 8
d = -1

դ) a101 և d-ն, եթե a12 = 20,5, a7 = 10,5;

a101 = a12 + 89d
a12 = a7 + 5d
20,5 = 10,5 + 5d
5d = 20,5 – 10,5
5d = 10
d = 2

a101 = 20,5 + 178
a101 = 198,5

355. ա) a2 + a9, եթե a1 + a10 = 120;

a1 = a2 – d
a10 = a9 + d
a1 + a10 = a2 – d + a9 + d
a1 + a10 = a2 + a9
a1 + a10 = 120
a2 + a9 = 120

բ) a1 + a21, եթե a2 + a20 = 24;

a1 = a2 – d
a21 = a20 + d
a1 + a21 = a2 – d + a20 + d
a1 + a21 = a2 + a20
a1 + a21 = 24
a2 + a20 = 24

գ) a3, եթե a1 + a5 = 48;

a1 = a3 – 2d
a5 = a3 + 2d
a1 + a5 = a3 – 2d + a3 + 2d
a1 + a5 = a3 + a3
a1 + a5 = 48
a3 + a3 = 48
a3 = 24

դ) a6, եթե a3 + a9 = 160;

a3 = a6 – 3d
a9 = a6 + 3d
a3 + a9 = a6 – 3d + a6 + 3d
a3 + a9 = a6 + a6
a3 + a9 = 180
a6 + a6 = 180
a6 = 90

356. ա) a17, եթե a15 + a19 = 12;

a15 = a17 – 2d
a19 = a17 + 2d
a15 + a19 = a17 – 2d + a17 + 2d
a15 + a19 = a17 + a17
a15 + a19 = 12
a17 + a17 = 12
a17 = 6

բ) a20, եթե a19 + a21 = -20;

a19 = a20 – d
a21 = a20 + d
a19 + a21 = a20 – d + a20 + d
a19 + a21 = a20 + a20
a19 + a21 = -20
a20 + a20 = -20
a20 = -10

գ) a5, եթե a3 + a7 = 6;

a3 = a5 – 2d
a7 = a5 + 2d
a3 + a7 = a5 – 2d + a5 + 2d
a3 + a7 = a5 + a5
a3 + a7 = 6
a5 + a5 = 6
a5 = 3

դ) a8, եթե a2 + a14 = 28;

a2 = a8 – 6d
a14 = a8 + 6d
a2 + a14 = a8 – 6d + a8 + 6d
a2 + a14 = a8 + a8
a2 + a14 = 28
a8 + a8 = 28
a8 = 14

ա) an = a1 + d(n – 1)
12 = -10 + 2n – 2
2n = 10 + 12 + 2
2n = 24
n = 12

այո անդամ է
a12 = 12

բ) an = a1 + d(n – 1)
12 = -11 + 3(n – 1)
12 = -11 + 3n – 3
3n = 11 + 12 + 3
3n = 26
n = 26/3
անդամ չէ

գ) an = a1 + d(n – 1)
12 = -3 + 3(n – 1)
12 = 3 + 3n – 3
3n = 12
n = 4
այո անդամ է
a4 = 4

դ) an = a1 + d(n – 1)
12 = 44,5 – 1,5(n – 1)
12 = 44,5 – 1,5n + 1,5
1,5n = 44,5 + 12 + 1,5
1,5n = 58
n = 58 / 1,5
անդամ չէ

34 = -47 + 3(n – 1)
34 = -47 + 3n – 3
3n = 47 + 34 + 3
3n = 84
n = 28
այո անդամ է

Պատ․` 13 դրական անդամ։

Պատ․` 36 դրական անդամ։

Պատ․՝ 20 բացասական անդամ

Պատ․՝ 28 բացասական անդամ

1 + 99 = 100
2 + 98 = 100
3 + 97 = 100 ….:
100 * 50 + 50 = 5050

30 + 40/2 * 11 = 385

11 + 89 / 2 * 79 = 3950

տնային աշխատանք


Posted in Գրականություն 9

Կարդա Համաստեղի-«Աստղկան սայլը» պատմվածքը։

1. Պատկերավորման ինչ միջոցներ կան պատմվածքում: Գտիր և դուրս բեր համապատասխան օրինակները:

Պատմվածքում առկա է փոխարինություն։

2. Ինչ ես կարծում՝ ինչու ձկնորսը քար արձան դարձավ, իսկ «Աշուղին աստղերը զույգ թևեր տվին, առին վեր տարին: Վեր տարին, իրենց խաղընկեր արին»:

Ձկնորսի մեջ ագահություն կար, քարարձան դառնալը նրա պատիժն էր, իսկ Աշուղ անունով երիտասարդը ցանկանում էր դիպչեր աստղերին ամեն գնով, դա նրա ցանկությունն էր, որը իրականացավ։

3. Ինչ ես կարծում, ինչի մասին էր պատմվածքը։ 7-ից 10 նախադասությամբ ներկայացրու ասելիքդ։

Գյուղից ոչ շատ հեռու անձև երկու ժայռ կար, որի անունը գյուղացիները Աստղկան էին դրել։ Մի օր, երբ այդ սարի մոտ խաղում էին, մի ծեր ջաղացպատ կանչեց և պատմեց Աստղկանի մասին հեքիաթը։ Ասում էր, թե մի օր մի ձկնորս գիշերով գնաց ձկնորսության իր նավակով։ Նա ուռկանը գցեց ծովը, և մի քիչ սպասելուց հետո ծանր-ծանր հանեց ու տեսավ, որ մեջը աստղեր են լեցուն։ Ձկնորսնել ասեց, թե ինչին են պետք աստղերը նա ձուկ է ուզում։ Հետո նա շալակեց աստղերը գնաց տուն ու կնոջը բողոքեց, թե ձկների տեղը աստղեր է բռնել, իսկ կինը սկսեց ուրախ-ուրախ պարել, ասելով, թե ինչ է անում ձկները, եթե այսքան աստղ կա։ Կինը այդ աստղերը վզին կախեց, ականջներին կախեց, մատներին դրեց և այլն։ Հաջորդ օրը ձկնորսը վերցրեց սայլակով աստղերը և ելավ վաճառելու, բայց ոչ ոք այդքան գումար չուներ, և աշուղը ասաց, որ գումարի տեղը երգ երգի, բայց ձկնորսը մերժեց։ Աշողը ամբողջ ընթացքում գնաց ձկնորսի հետևից, բայց մեկ է չտվեց։ Ձկնրոսը աստղերի որոշ չափը վաճառեց։ Վերջում մի փոթորիկ սկսվեց, որը բոլոր աստղերը տարավ երկինք և հանկարծ կարծես այդ աշուղին աստղերն թևեր տվեցին, ու նա նույնպես չքացավ երկինք, իսկ ձկնորսը քարարձան դարձավ։

Posted in Ռուսերեն 9

Тема урока: Фразеологизмы

Упражнения:

1.Заменить данные фразеологические сочетания одним словом и записать это слово, составить предложение с одним из фразеологизмов:

1)свернуть голову — убить
2) белая ворона — отличающийся
3)вгонять в краску — смущать
4)делать из мухи слона — преувеличивать
5) залечь на дно — скрыться
6) мозолить глаза — надоедать
7 ) как две капли воды — одинаковые

2. Подобрать к данным фразеологизмам синонимы из другого столбика:

  1. два сапога пара 1.повесить нос

2.Ваньку валять 2.бить ключом

3.повесить голову 3. как две капли воды

4.бить через край 4.держать рот на замке

5.держать язык за зыбами 5.бить баклуши

շ1) Два сапога пара — как две капли воды
2) Ваньку валять— бить баклуши
3) Повесить голову — повесить нос
4) Бить через край — бить ключом
5) Держать язык за зубами — держать рот на замке

3.Продолжить фразеологизмы: Написать их значения.

Зарубить себе на нос; водить за нос; бросать слова на ветер; не разольёшь водой; замкнутый круг; зарубить (себе) на нос; и волки сыты, и овцы целы; как из ведра (льет); каша в голове; китайская грамота; львиная доля; медвежья услуга; мизинца не стоит; на чёрный день; наломать дров; ни к селу ни к городу; ни рыба ни мясо; отложить в долгий ящик; ждать у моря погоды.

Задание

Выберите один из вышеперечисленных фразелогизмов и расскажите мифы,легенды или события связанные с ним.

Posted in Անգլերեն 9

Conditionals

What would you do if it ________ on your wedding day?
rained
will rain
would rain

If she comes, I _____ call you.
will
would
would have

If I eat peanut butter, I ________ sick.
would have gotten
would get
get

What will you do if you ________ the history exam?
would fail
will fail
fail

If they had not _____ the car, I would have driven you.
take
taken
would take

If it snows, ________ still drive to the coast?
will you
would you
would you have

When I go on holiday, I always _____ my neighbour to water my plants.
ask
asked
would ask

If I _____ the problem to my sister, she’ll be happy to help me.
explain
explained
will explain

We’ll be late for the film if we _____.
didn’t hurry up
won’t hurry up
don’t hurry up

If I didn’t need the money, _____ less.
I work
I’ll work
I’d work

If you _____ a red card, you can’t play in the rest of the game.
get
got
will get

What would you say if he _____ you on a date?
asks
asked
would ask

I’ll have a shower as soon as _____ home.
I get
I’ll get
I’d get

I _____ English every day if I had time.
studied
will study
would study

Conditionals 0,1

First conditional QUIZ

Second Conditional. Complete the sentence

Posted in Պատմություն 9

Թեմա 29. Մայիսյան հերոսամարտերը․

ա/ Սարդարապատի ճակատամարտը:

անդադար ղողանջել են բոլոր եկեղեցիների զանգերը: Ժողովուրդը զինվել և օգնության է հասել զորամասերին: Սարդարապատի պաշտպանության կազմակերպումը Թ. Նազարբեկյանը հանձնարարել է Երևանի զորախմբի հրամանատար գեներալ Մովսես Սիլիկյանին:

Թուրքական բանակի առաջապահ ուժերը մայիսի 21-ին գրավել են Սարդարապատ կայարանն ու նույնանուն գյուղը (այժմ՝ Հոկտեմբեր) և Գեչռլուն (այժմ՝ գ. Մրգաշատ): Մայիսի 22-ին 5-րդ հրաձգային, պարտիզանական հետևակային, Իգդիրի հետևակային և Զեյթունի հեծյալ գնդերը Քյորփալուից (այժմ՝ գ. Արշալույս) և Ղուրդուղլուից (այժմ՝ գ. Արմավիր) անցել են հարձակման, Ղամշլու (այժմ՝ գ. Եղեգնուտ) գյուղի մոտ կոտրել թուրքերի դիմադրությունը, վերագրավել Սարդարապատ կայարանն ու գյուղը և հարկադրել թշնամուն նահանջել շուրջ 15–20 կմ: Սակայն երբ հայկական ուժերը դադարեցրել են հետապնդումը, թուրքերը վերադասավորել են ուժերը և ամրացել Արաքս կայարանի հյուսիսարևմտյան Չիմնի և Թուլքի բարձունքներում: Մայիսի 22–26-ի մարտերի ընթացքում զոհվել է 3500 թուրք: Հակառակորդը որոշել է համալրել Յաղուբ Շևքի փաշայի զորքը, սակայն հայերը հետ են մղել նաև օգնության եկող Մյուրսել փաշայի 5-րդ դիվիզիան:

Սարդարապատի ճակատամարտին մասնակցել են հայ ժողովրդի բոլոր խավերի ներկայացուցիչները՝ անկախ քաղաքական համոզմունքներից, սեռից ու տարիքից: Ճակատամարտում լավագույնս դրսևորվել են հայկական ռազմարվեստի ավանդույթները:

Սարդարապատի ճակատամարտի վայրում 1968 թ-ին կառուցվել է հերոսամարտին նվիրված հուշահամալիրը:

բ/ Բաշ Ապարանի ճակատամարտը:

Թուրքական հրամանատարությունը Բաշ Ապարան (այժմ՝ ք. Ապարան) ուղարկած 9-րդ դիվիզիայով փորձել է հյուսիսից արշավել Երևան, անցնել Սարդարապատի շրջանում հակահարձակման անցած հայկական զորամասերի թիկունքը և նրան կտրել Երևանից: Այդ ծրագիրը խափանելու նպատակով հայկական հրամանատարությունը Սարդարապատի ճակատամարտից Դրոյի (Դրաստամատ Կանայան) գլխավորությամբ շտապ ուժեր է տեղափոխել Բաշ Ապարան: Մայիսի 24-ին Դրոյի զորաջոկատը մտել է Ալի Քուչակ (այժմ՝ Քուչակ)՝ դեպի Բաշ Ապարան արշավող թուրքերին դիմակայելու համար: Մայիսի 29-ին Բաշ Ապարանում ջախջախվել է հակառակորդի 2 գունդ և ոչնչացվել ծանր հրետանին: Թշնամին, մարտադաշտում թողնելով 200-ից ավելի սպանված և մեծաքանակ ռազմավար, հետ է մղվել Բաշ Ապարանից արևմուտք: 

Ճակատամարտում հայկական զորամասերին մեծ աջակցություն են ցույց տվել նաև եզդի աշխարհազորայինները (1500 հեծյալ): Բաշ Ապարանի ճակատամարտով կասեցվել է թուրքական զորքերի արշավանքը Երևան և Արարատյան դաշտ:

Բաշ Ապարանի ճակատամարտին նվիրված հուշակոթողի մոտ 2000 թ-ի մայիսի 28-ին վերաթաղվել է Դրոյի աճյունը:

գ/ Ղարաքիլիսայի հերոսամարտը:

Ալեքսանդրապոլը գրավելուց հետո Ղարաքիլիսայի ուղղությամբ շարժվող թուրքական զորամասը մայիսի 20-ին գրավել է Ջաջուռը, Աղբուլաղը (այժմ՝ Լուսաղբյուր), Ղալթաղչին (այժմ՝ Հարթագյուղ), մայիսի 21-ին՝ Վորոնցովկան (այժմ՝ ք. Տաշիր): Ջալալօղլիի (այժմ՝ ք. Ստեփանավան) մոտ մայիսի 21–22-ի մարտերից հետո Անդրանիկի ջոկատը կենտրոնացել է Դսեղ գյուղում, ապա շարժվել դեպի Դիլիջան: Գեներալ Նազարբեկյանի հրամանով 1-ին դիվիզիան և 2 լեռնային մարտկոցներ փոխադրվել են Շահալի (այժմ՝ Վահագնի), մնացածները կենտրոնացել են Դիլիջանի մոտ: Հայկական զորքն ունեցել է 6 հզ. զինվոր, 10 հրանոթ և մոտ 20 գնդացիր, թուրքական զորքը՝ Ջավադ Բեյի հրամանատարությամբ՝ 10 հզ. զինվոր, 70 հրանոթ և 40 գնդացիր: Հայկական զորքին օգնության են հասել Ղարաքիլիսայի շրջակա գյուղերի բնակիչները: Հայկական ուժերը հիմնական հարվածները թուրքերի գերակշիռ ուժերին հասցրել են Ղշլաղ (այժմ՝ Դարպաս) գյուղի մոտ, Բզովդալի (այժմ՝ Բազում) մատույցներում և Մայմեխ լեռան լանջերին՝ թշնամուն հարկադրելով նահանջել դեպի Համամլու (այժմ՝ ք. Սպիտակ): Հայերը կրել են զգալի կորուստներ (սպանված, վիրավոր և գերի): Մեծ էին նաև թուրքերի կորուստները, սակայն համալրում ստանալով՝ նրանք անցել են հակահարձակման, և հայկական ուժերը հարկադրված նահանջել են Դիլիջան: Ղարաքիլիսայում և շրջակա գյուղերում թուրք ջարդարարները կոտորել են հայ բնակչությանը (շուրջ 5000 մարդ), ավերել բնակավայրերը և անցել Ղազախ:

Ղարաքիլիսայի ճակատամարտի շնորհիվ թուրքական զավթիչները հրաժարվել են Թիֆլիս գնալու մտադրությունից և չեն կարողացել մտնել Սևանի ավազան: 

Posted in Հանրահաշիվ 9

Առաջադրանքներ

x + y = 28 | x = 28 – y = 171
x * y= 171 | (28 – y) * y = 171
28y – y2 – 171 = 0
-y2 + 28y – 171 = 0
y2 – 28y + 171 = 0
D = 784 – 4 * 1 * 171 = 100
x1 = 28 – √100/2 = -18/2 = 9
x2 = 28 + √100/2 = 19

x – y = 10 | x = 10 + y
x * y= 231 | y * (10 + y) = 231
y2 + 10y – 231 = 0
D = 100 – 4 * 1 * 231 = 1024
y1 = -10 – √1024/2 = չէ 0-ին
y2 = -10 + √1024/2 = 11

x + y = 3 | x = 3 – y
x2 + y2 = 65 | x2 + y2 = 65
(3 – y)2 + y2= 65
9 – 6y + y2 + y2 = 65
2y2 – 6y – 56 = 0
y2 – 3y – 28 = 0
D = 9 – 4 * 1 * 28 = 121 = 11
y1 = 3 + 11/2 = 7
y2 = 3 – 11/2 = -4

x + 7 = 3
-4 + 7 = 3

x1 = -4
x2 = ?

x – y = 11 | x = 11 + y
x2 – y2 = 11 | (11 + y)2 – y2 = 11
121 + 22y + y2 – y2 – 11 = 0
22y = 110
y = -110/22 = -5
x = 11 + (-5) = 6

Posted in Հանրահաշիվ 9

Ոչ խիստ ռացիոնալ անհավասարումներ

Լուծեք անհավասարումները (192-197).

192. ա) 2x – 3 < 0
2x < 3
x < 3/2
(-∞; 3/2]

բ) 4x – 3 > 0
4x > 3
x > 3/4
[3/4; ∞)

գ) 5x – 8 > 3x – 1
5x – 3x > 8 – 1
2x > 7
x > 7/2
[7/2; ∞)

դ) 2x – 4 < 4x – 3
2x – 4x < 4 – 3
-2x < 1
x < -1/2
(-∞; -1/2]

193. ա) x2 – 12x + 32 < 0
x2 – 12x + 32 = 0
D = 144 – 4 * 1 * 32 = 144 – 128 = 16
x1 = (12 – √16)/2 = 4
x2 = (12 + √16)/2 = 8
xc [4; 8]

բ) x2 – 8x + 12 < 0
x2 – 8x + 12 = 0
D = 64 – 4 * 1 * 12 = 64 – 48 = 16
x1 = (-8 – √16)/2 = -6
x2 = (-8 + √16)/2 = -2
xc [-6; -2]

գ) 2x2 + x – 7 > 0
D = 1 + 4 * 2 * 7 = 57
x1 = (-1 – √57)/4
x2 = (-1 + √57)/4
xc (-∞; (-1 – √57)/4)U((-1 + √57)/4; ∞)

դ) 3x2 – 5x – 1 < 0
D = 25 + 4 * 3 * 1 = 25 + 12 = 37
x1 = (5 – √37)/6
x2 = (5 + √37)/6
xc [5 – √37)/6]U[(5 + √37)/6]

197․ ա) 1 / x – 1 > 0
x – 1 > 0
x > 1
xc [1; ∞]

բ) 5 / 2 – x < 0
2 – x < 0
x < -2
x > 2
xc [2; ∞]

գ) x – 8 / 2x + 3 > 0
x – 8 / 2x + 3 = 0
x – 8 = 0 | x = 8
2x + 3 = 0 | x = 2/3
xc (-∞; 3/2)U(8; ∞)

դ) 3 – 4x / 5 + x < 0
3 – 4x / 5 + x = 0
3 – 4x = 0
5 + x = 0

Լուծեք հավասարումները (192-197).