Աշո՛ւն է, քամի…

Աշո՛ւն է, քամի…
Տերևներն մի-մի,
Արցունքի նման
Դողացին, ընկան…

Փչում է, ասես,
Ունայնության պես,
Քամին ամեհի
Ճամփում ամայի…

Առաջադրանքներ՝ 

1. Բացատրի՛ր բառերը՝

ունայնություն – դատարկություն

ամեհի – անսանձ, անզուսպ, սանծազերծ,

ամայի – անբնակ, անմարդաբնակ, անապատ:

2. Մեկ նախադասությամբ գրի՛ր, թե ինչ է ներկայացված բանաստեղծության մեջ:

Ուշ աշնանային ուժեղ քամի և տերևաթափ:

3. Ի՞նչ տրամադրություն է արտահայտում բանաստեղծությունը:

Բանաստեղծությունը արտահայտում է տխուր տրամադրություն :

4. Ինքդ փորձի՛ր որևէ բանաստեղծություն /կարող է ինել նաև քառատող/  հորինել աշնան մասին: /Տեղադրի՛ր բլոգում/:

Աշունը եկավ

Մեզ գույներ բերեց,

Իսկ քամին եկավ

Գույները քշեց:

Առաջադրանք 38

Թեմա՝ Շրջանագիծ և շրջան:

1. Բերեք շրջանաձև առարկաների օրինակներ։ Կոպեկ, օղ, մեքենայի ակերը
2. Գծեք մի շրջանագիծ, որի շառավիղը 4 սմ է։ Ինչի՞ է հավասար այդ շրջանագծի տրամագիծը։

3. Գծեք մի շրջանագիծ, որի տրամագիծը 10սմ է։ Ինչի՞ է հավասար այդ շրջանագծի շառավիղը ։

4. Ուղիղը հատում է շրջանագիծը A և B կետերում։ Ի՞նչ կետով պետք է անցնի այդ ուղիղը, որպեսզի AB հատվածն ունենա հնարավոր ամենամեծ երկարությունը։

5. Որտե՞ղ է գտնվում այն կետը, որի հեռավորությունը շրջանագծի կենտրոնից հավասար է շրջանագծի շառավղին։

6. Գծեք մի շրջանագիծ, նրա վրա նշեք մի կետ և այդ կետից տարե՛ք տրամագիծ, շառավիղ և լար։ Համեմատե՛ք դրանք։ Ո՞րն է դրանցից ամենաերկարը, իսկ ո՞րը ամենակարճը։

7. 2 շրջանագծի կենտրոնների հեռավորությունը 10սմ է։ Շրջանագծերի շառավիղներն են՝ 2սմ և 5սմ։ Կհատվե՞ն արդյոք այդ շրջանագծերը։

8. 2 շրջանագծի կենտրոնների հեռավորությունը 10սմ է։ Շրջանագծերի շառավիղներն են՝ 4սմ և 7սմ։ Կհատվե՞ն արդյոք այդ շրջանագծերը։

9. Գծե՛ք մի շրջանագիծ։ Ապա տարե՛ք 3 ուղիղ այնպես, որ 1-ինը չհատի շրջանագիծը, 2-րդը շրջանագծի հետ ունենա 1 ընդհանուր կետ, իսկ 3-րդը՝ 2 ընդհանուր կետ։

10. Գծե՛ք 4սմ շառավղով մի շրջանագիծ։ Դրա մեջ նշե՛ք մի A կետ, իսկ նրանից դուրս՝ մի B կետ։ Համեմատե՛ք շրջանի կենտրոնից այդ կետերի ունեցած հեռավորությունները շրջանի շառավղի հետ։ AB հատվածը կհատի՞ արդյոք շրջանագիծը։

Գետակի վրա /Ավետիք Իսահակյան /

Գետակի վրա
Թեքվել է ուռին
Ու նայում է լուռ
Վազող ջրերին։

… Երազ-աշխարհում
Ամեն բան հավետ
Գալիս է, գնում
Ու ցնդում անհետ։

Եվ գլուխը կախ՝
Նա լաց է լինում.-
Ջրերը ուրախ՝
Գալիս են, գնում…

1. Բանաստեղծության մեջ հականիշ բառերի զույգ կա: Գտիր և դուրս գրիր: Գալիս, գնում

2. Գրիր ուրախ բառի հոմանիշը, ապա հականիշը:

ուրախ – զվարթ ուրախ – տխուր

3. Իմացածդ ծառատեսակները թվարկիր:

ուռենի, կեչի, թխկի, եղևնի, հացենի։

Առաջադրանք 37: Լրացուցիչ վարժություններ

Թեմա՝ Սանդղակներ և կոորդինատային ճառագայթ:

8. Գծե՛ք ՕA և ՕB տարբեր ճառագայթներ այնպես, որ ՝
– Դրանք լինեն միևնույն ուղղի ճառագայթներ,
– Դրանք միևնույն ուղղի ճառագայթներ չլինեն։

9. Տրված են 4 կետեր, որոնցից ոչ մի 3-ը չեն գտնվում մի ուղղի վրա։ Յուրաքանչյուր 2 կետով ուղիղ են տարել։ Քանի՞ ուղիղ է տարված։

10․ Գծե՛ք 5սմ երկարությամբ մի AD հատված։ Նրա վրա նշե՛ք այնպիսի B և C կետեր, որ ստացված AB և CD հատվածների համար ունենանք՝ |AB| =2սմ և |CD|=3սմ։

Ավ. Իսահակյան Կյանքից թանկ բանը

Հարցեր և առաջադրանքներ՝

Բառային աշխատանք

1.Գրի՛ր հետևյալ բառերի հականիշները՝ վիրավոր, մեռնել, քնքուշ, տալ, թանկ, բացել,  երբեք:

վիրավոր – առողջ մեռնել – վերածնվել, ապրել, քնքուշ – կոպիտ, բիրտ, տալ – Առնել, ստանալ, թանկ – էժան բացել -փակել   երբեք – միշտ :

2.Բացատրի՛ր հետևյալ բառերը՝ բոսոր, դալկահար, թանկագին, ծաղրել, նազելի:

բոսոր – մուգ կարմիր, արյան գույնի, դալկահար – գույնը գցած, թանկագին – թանկ բարձր գին ունեցող , ծաղրել – մեկին ձեռ առնել , նազելի – գեղեցիկ ու քնքուշ:

3. Տեքստից դո՛ւրս գրիր քեզ համար հինգ հետաքրքիր բառ և դրանցով կազմիր նախադասություններ:

Թանկագին խաղալիքս կոտրվեց։

Տեքստային աշխատանք՝

• Եթե դու լինեիր աղավնու փոխարեն, թևերդ կտայի՞ր աղբյուրի ոգուն: Ոչ

• Ի՞նչն է կյանքում քեզ համար ամենակարևորը: Խաղալը

• Առակը պատմիր աղավնու անունից:

• Դո՛ւրս գրիր այն տողերը, որտեղ խտանում է հեղինակի ասելիքը:

• -Թռի՛ր, սիրելի՛ս, ազատ ու վայրի,
• Թռիր ու ասա ստրուկ աշխարհքին,
• Թե ինչն է թանկը կյանքից ավելի,-
• Ասաց ջրերի լուսեղեն ոգին:

Նայի՛ր այս ֆիլմերը և գրավոր գրի՛ր քո կարծիքը ֆիլմերի մասին:

Առաջադրանք 37

Թեմա՝ Սանդղակներ և կոորդինատային ճառագայթ

A (1), B(5), C(8), D(10), E(11), F(14),

A(5), B(10), C(7), D(9),

3. A(150), B(360) եւ C(30) կետերից ո՞րն է կոորդինատային ճառագայթի վրա ավելի աջ գտնվում, իսկ ո՞րն է ավելի ձախ գտնվում։

C(30), A(150), B(360)

ավելի ձախ գտնվում է C(30),

ավելի աջ գտնվում է B(360)

4.Կոորդինատային ճառագայթի վրա B կետը գտնվում է A(15) կետից ձախ։ Ի՞նչ ամենամեծ կոորդինատ կարող է ունենալ B կետը, իսկ ի՞նչ ամենափոքր կոորդինատ կարող է ունենալ B կետը։

• ամենափոքր կոորդինատը կլինի B(0)
• ամենամեծ կոորդինատը կլինի B(14)

5.Գծե՛ք Օ կետից սկիզբ առնող կոորդինատային ճառագայթ։ 10մմ երկարություն ունեցող հատվածը վերցրե՛ք որպես միավոր հատված եւ ճառագայթի վրա նշե՛ք հետեւյալ թվերին համապատասխանող կետերը.

420 + 280 = 700

700 : 2 = 350

420 – 350 = 70

280 – 70 = 210

210 – 70 = 140 140 – 70 = 70

7. Բերե՛ք չափիչ սարքերի մի քանի օրինակ եւ ասե՛ք, թե չափման ինչ միավորի են համապատասխանում այդ սարքերի սանդղակների բաժանումները։

ժամացույցի վրա սանդղակը 5 րոպե, մեքենայի արագաչափը 10կմ/ժ

Առաջադրանք 36

Թեմա՝ Ճառագայթ, ուղիղ, հարթություն

Ուշադիր կարդացե՛ք տեսական նյութը:

Սեղանի, գրատախտակի, պատուհանի ապակու մակերևույթները պատկերացում են տալիս հարթության մասին: Բայց այդ մակերևույթները եզրեր ունեն, իսկ հարթությունը եզրեր չունի: Բոլոր ուղություններով այն անվերջ է:
Հարթության ցանկացած երկու կետով անցնում է միայն մեկ ուղիղ: Ուստի երկու ուղիղներ կարող են հատվել միայն մեկ կետում:

AB հատվածը կազմում է AB ուղղի մի մասը: Ուղիղը, ի տարբերություն հատվածի, ծայրեր չունի: Ուղղի ցանկացած կետից նրա երկու կողմերի վրա կարելի է առանձնացնել ցանկացած երկարությամբ հատվածներ: Ուղղի վրա գտնվող D կետից նրա երկու կողմերում առանձնացված են DE և CD հատվածները: D կետը CE հատվածի միջնակետն է:
CE ուղիղը տարված է C և E կետերով: D կետը գտնվում է CE ուղղի վրա, իսկ F կետը` ոչ:
O կետը GH ուղիղը բաժանում է երկու մասի: Դրանցից յուրաքանչյուրն անվանում են ճառագայթ: O կետն անվանում են ճառագայթի սկիզբ: Ճառագայթը վերջ չունի:
Նկարում պատկերված է PK ճառագայթը: Նրա սկիզբը P կետն է: Ճառագայթը նշանակելիս առաջինը միշտ գրում են ճառագայթի սկզբի տառը:
OG և OH ճառագայթները միասին կազմում են GH ուղիղը և ունեն ընդհանուր O սկիզբ: Այդպիսի ճառագայթներն անվանում են միմյանց նկատմամբ լրացուցիչ: OG ճառագայթը OH ճառագայթի լրացուցիչն է, իսկ OH ճառագայթը՝ OG ճառագայթի: Յուրաքանչյուր ճառագայթ ունի միայն մեկ լրացուցիչ ճառագայթ:

Առաջադրանքներ:

1. Մայիսին 1 կգ վարունգն արժեր 2000 դրամ, իսկ 1 կգ լոլիկը՝ 1500 դրամ: Հուլիսին վարունգն էժանացավ 8 ագամ, իսկ լոլիկը՝ 5 անգամ: Էժանացումից հետո որքա՞ն կարժենան 3 կգ վարունգը և 4 կգ լոլիկը միասին:

2000:8 = 250

1500:5 = 300

250 x 3 = 750

300 x 4 = 1200

1200 + 750 = 1950 Պատ․՝ 1950 դրամ:

2.Ուղղանկյան պարագիծը 360 սմ է: Երկարությունը 1 մ է: Գտե՛ք ուղղանկյան մակերեսը:

1մ =100սմ, 360 – 2 x 100 = 160, 160 : 2 = 80, 100 x 80 = 8000, Պատ ․՝ 8000սմ

3. Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը, եթե a=648

a x 4 – a : 3 = 648 x 4 – 648 : 3 = 2592 – 216 = 2376

7 x a – a : 9 = 7 x 648 – 648 : 9 = 4536 – 72 = 4464

Ավ. Իսահակյան Կյանքից թանկ բանը

Անծանոթ բառեր

բոսոր – կարմիր, ալ

ինքնին – ինքն իրեն

ծաղրել – ձեռք առնել

խնդագին – ուրախ

նազելի – քնքուշ

սրտաբեկ – վշտահար

լուսեղեն – լուսավոր, պայծառ

Գործնական քերականություն

Դարձվածքներ

1.Ընդգծված դարձվածքները փոխարինիր հոմանիշ բառերով:

Փարիզից Վարշավա թռչելիս լեհ կինոդերասան Ցիբուլսկու տեսավ, որ կողքի ուղևորը վախեցած նստած է: Նա փորձեց հարևանին հանգստացնել:

— Մեր օրերում ինքնաթիռով թռչելը սովորական է,- ասաց,- նույնիսկ ավտոմեքենան ավելի վտանգավոր է: Էս քանի օրը բարեկամներիցս մեկի մեքենայի գլխին ինքնաթիռ ընկավ:

2.Տրված դարձվածները արտահայտիր մեկական բառերով:

Պատի ծեփ դառնալ – գունատվել, պայման կապել – պայմանավորվել, քիթը կախել – նեղանալ, բերանը բաց մնալ – զարմանալ:

3.Տրված արտահայտություններից յուրաքանչյուրով երկու նախադասություն կազմիր` մի դեպքում դրանք գործածելով ուղիղ իմաստով, մյուս դեպքում` որպես դարձվածք:

Մատը մտցնել բզեզի բույնը,  մատը կծել, մատից փուշ հանել:

4.Փակագծերում տրված դարձվածքներն իրենց հոմանիշների փոխարեն գրիր:

Օրերից մի օր Նապոլեոնը հյուրասիրում էր իր բժշկին:

Երբ բժիշկը հարբել էր, կայսրը հարցրեց.

— Բերանդ ջուր մի առ, բժիշկ, ասա, քո ամբողջ կյանքում քանի՞ մարդ ես էն աշխարհն ուղարկել :

Բժիշկը պատասխանեց.

—          Երեք հարյուր հազարով պակաս մարդ եմ գրողի ծոցն ուղարկել , քան Դուք:

5.Նախադասությունների մեջ ընգծված արտահայտությունները փոխարինի՛ր հոմանիշ բառերով:

Հանկարծ վախեցավ . բա որ գազանը նորից գա, ինքն ինչ է անելու:

Այ քեզ պատմություն, լսողները զարմացան:

Փոքր երեխա է, բայց ինչեր գիտի:

Հյուծված մի մարդ բացեց դուռը:

6.Տրվածծ դարձվածքների իմաստները բացատրի՛ր:

Ջրից չոր դուրս գալ – անպատիժ մնալ , սիրտ տալ – ոգևորել, գլուխը կորցնել – շփոթվել, հալից ընկնել – հոգնել, սիրտը վկայել – կանխատեսել, սիրտ անել – համարձակվել:

Проверочная, самостоятельная работа

     Говорим правильно. Род  (м.р. ж.р. ср.р.)

Перейдите по этой ссылке и вспомните что такое род.

Выполните упражнения которые помогут закрепить эти правила.

1. Определи род.

м.р (какой?)	ж.р (какая?)	ср.р. (какое?)
стол	мама	метро
сад	сестра	одеяло
папа	девочка	фото
дети	бабушка
дом	книга
мальчик	жена
отец	собака
муж	школа
ученик	кошка
стул	мать
врач
документ
студент
журнал
портрет
брат
класс
парк
хлеб
ученик
дедушка

2. Допишите окончания. Задавайте вопросы:

какой?; какая?; какое?; какие?

Зелёное дерево – зелёние  деревья;

высокий  дом – высокие дома;

большая  словарь – большие  словари;

умный  человек – умные  люди;

дорогая   вещь – дорогие  вещи;

хороший  друг – хорошие  друзья;

красивое  здание – красивая  здания;

новая  машина – новые  машины;

тёмный  ночь – тёмные  ночи;

жёлтый  лимон – жёлтые  лимоны;

интересный  фильм – интересные  фильмы;

дешёвый  билет – дешёвые  билеты;

низкое  кресло – низкие  кресла;

красное  яблоко – красные  яблоки;

маленькая  площадь – маленькие  площади;

тёплый  день – тёплые  дни;

синая  чашка – синие  чашки;

шоколадный торт – шоколадные торты;

солнечный день – солнечные дни;

солёный огурец – солёные огурцы;

зимный вечер – зимные вечера;

модный костюм – модные брюки;

ветреная улица – ветреные улицы;

входной билет – входние билеты;

оперный театр – оперные театры;

музейной экспонат – музейные экспонаты;

выходной день – выходные дни.

3. Составьте словосочетания.

молодой врач,

белая кошка,

высокий дом,

жёлтое одеяло,

глупый мальчик,

большое здание ,

красные памидоры,

холодная вода,

голубое небо,

красивая девушка,

вишнёвое дерево,

коричневые сапаги,

самый любимый фильм,

чёрный карандаш,

низкая стена,

хорошие друзья,

зелёная ручка

своя игра,

новый год,

серое мышь,

умные родители,

плохой мальчик,

самый дорогой телефон,

громкий звук,

дешёвая куртка,

самое интересное дерево,

родные люди,

свой телефон,

осенний каникулы,

горячий чай,

культурные дети,

самое тёплое место,

важный день,

светлый балкон,

синие озеро,

главный начальник,

старая бабушка,

мужской обуф,

правильный ответ,

своё зеркало,

тихие часы,

цветное платье.