Գրականություն-Կոմիտասյան օրեր

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ծանոթացիր «Կոմիտաս» կայքէջին, կարդա մեկ-երկու նյութ, գրավոր և բանավոր ներկայացրու բլոգում։

նրա կյանքն ու փառապանծ գործը մի չքնաղ հրաշապատում: Կոմիտասը նրա համար ժամանակակից մարդ էր։ «Սողոմոնի եղբայր», ինչպես նրան անվանում էին Գևորգյան ճեմարանում։ նրանք տարիներ շարունակ ապրել են նույն հարկի տակ՝ զրուցելով, կատակելով։ Նրանք միասին շրջել են հայկական գյուղեր ու ուխտատեղիներ (Սևան, Հառիճ), որտեղ նա երգեր է հավաքել։ Կոմիտասը ընկերոջ հետ միասին եղել է Եվրոպայում՝ Ստամբուլում։ բայց այս ամենն ինձ անիրական է թվում։

Կոմիտասը մեր ժողովրդի հպարտությունն է. նրա գործը՝ մեր ազգային անսպառ հարստությունը: Ինչո՞վ է արժանացել նա մեր ժողովրդի այս բարձր գնահատանքին: Նա ո՛չ օպերաներ է գրել, ո՛չ օրատորիաներ, թերևս մի քանի արիաներ կամ ռոմանսներ միայն: Բայց ավելի մեծ գործ է կատարել, քան այդ բոլորը: Նա հայտնագործել է մեր ազգային երգը, հայկական երաժշտությունը, ազգային մելոսը՝ ինքնուրույն, ինքնատիպ և անաղարտ: Նա հիմն է դրել ազգային երաժշտական կուլտուրայի:

Դաս 5․ Ատոմների կառուցվածքը: Էլեկտրականացման բացատրությունը: Լիցքի պահպանման օրենքը։Էլեկտրական հաղորդիչներ և անհաղորդիչներ: Էլեկտրական դաշտ։

Սովորական պայմաններում մարմինը լիցք չունի, քանի որ մարմնի էլեկտրոնների գումարային լիցքի բաձարձակ արժեքը հավասար է միջուկի լիցքին։

Էլեկտրականացման ժամանակ ատոմային միջուկներ և էլեկտրոններ չեն ստեղծվում և չեն անհետանում։ Ըեղի է ունենում մի էլեկտրոնի անցում մի մարմնից մյուսից։

Շփումով էլեկտրականացնելիս մարմիններից մեկը լիցքավորվում է դրական լիցքով, մյուսը բացասաման։

Երբ մարմինների համակարգը շրջապատի հետ լիցք չի փոխանակում և նրանց լիցքերիհանրահաշվական գումարը մնում է կայուն։ Այդ փաստը կոչվում է էլեկտրական լիցքի պահպանման օրենք։

Ատոմների կառուցվածքը

մոլորակային ատոմային մոդել

ամոմային զանգվածից

պրոտոն և նեյտրոն

Ջրածնի ատոմը կապված համակարգ է, որը բաղկացած է դրական լիցքավորված միջուկից՝ պրոտոնից և բացասական լիցքավորված էլեկտրոնից:

Հելիումը բաղկացած է երկու էլեկտրոններից, որոնք կապված են միջուկի հետ, որը պարունակում է երկու պրոտոն և մեկ (³He) կամ երկու (⁴He) նեյտրոններ, որոնք միասին պահվում են ուժեղ ուժի միջոցով:

երբ մեկ կամ մի քանի նեյտրոններ բաժանվում են միջուկից, այն կփոխվի և կդառնա դրական իոն, եթե միջուկին նեյտրոններ ավելացնեն, այն կփոխվի և կդառնա բացասական իոն:

Ընտրությամբ քերականություն

Վարժություն 5. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերի բաց թողաց տեղում չի գրվում ը։

ա) խոչընդոտ, ակնթարթ, ձեռնտու, դրմբոց։
բ) ակնբախ, կորնթարդ, հետզհետե, անընդմեջ,
գ) լուսնկա, գույնզգույն, որոտընդոստ, հոտ-նկայս։
դ) առնչվել, ակնդետ, մթնկա, երկնչել։

Վարժություն 6․ Ո՞ր շարքի բոլոր բառերի բաց թողաց տեղում չի գրվում յա։

ա) աղավնյակ, արաքս, էմիլ, կրյա։
բ) Լիլ, Լյուս, ոսպնյակ, որդյակ։
գ) մատյան, Ման, լուսնյակ, հեքյաթ,
դ) Ամալ, այծյամ, եղյամ, էքսկուրս։

Վարժություն 7․ Ո՞ր շարքի բոլոր բառերի բաց թողաց տեղում չի գրվում իա։

ա) ազար, ակադեմիա, բարցակամ, դիակ։
բ) անգլ, արփր, եղ, կրիա։
գ) օվկիանոս, մումիա, միլիարդ, իլ,
դ) Զաքար, Եղզար, Բյուզանդ, կղզկ,

Վարժություն 8․ Ո՞ր շարքի բոլոր բառերի բաց թողաց տեղում չի գրվում յ։

1․
ա) վերարկուի, միջօրեի, վայրկյան, թեի։
բ) Կարոի, Մարոի, Երեխաի, խաղաի:
գ) տույժ, հեռակայել, Միքաել, վարխառու-ի։
դ) երկրպագուի, հայելազարդ, ատամնաբույժ, մրջյուն։

2․
ա) շրջագայել, անդրեի, միայնակ, խնաել։
բ) հայելի, լեգոն, նաիրի, հմայել։
գ) հայելազարդ, վայելուչ, զգույշ, Սոնաի։
դ) բու-ի, րոպեական, տիեզերք, վա-ելչագրություն։

ա) ազար, ակադեմիա, բարցակամ, դիակ։
բ) անգլ, արփր, եղ, կրիա։
գ) օվկիանոս, մումիա, միլիարդ, իլ,
դ)

Конкурс скрипачей

Выполните задания։

1. По возможности поставить данные слова во мн․ ч․ — мечта, скрипач, проспект, виртуоз, маэстро, собака-поводырь, концерт, защитник․

Мечты, скрипачи, проспекты, виртуозы, маэсторы, собаки-поводыри, концерты, защитники.

4. Найдите в интернете две-три пословицы и поговорки о мечте, прокомментируйте их.

1. Бывают мечты, погружающие человека в дрёму, а бывают такие, что не дают уснуть.

2. Никогда не отказывайся от своей мечты.

3. Чтобы достигнуть своей цели, нужно постоянно двигаться вперед.

Զուգահեռագիծ

`AB – 3 = BC
P = 46
__________
AB = CD = ?
BC = AD = ?
P = 2(AB + BC) = 46
AB + BC = 23
AB + AB – 3
2AB = 23 + 3
2AB = 26
AB = 13
BC = 13 – 3 = 10
Պատ․` AB = DC = 13,
BC = AD = 0:

<A = 40^o
__________
<C = ?
<D = ?

Զուգահեռագձի մեջ հանդիպակաց անկյունները հավասար են, ուրեմն <A = <C = 40^o:
Քանի որ զուգահեռագձի AB կամ CD կողմին կից անկյունների գումարը հավասար է 180^o, ուրեմն <C + <D = 180^o:
<D = 180^o – 40^o = 140^o:
Պատ․` 40^o, 140^o:

Դիտարկենք եռանկյունի ABC և եռանկjունի ADC,
որոնք իրար հավասար են,
որովհետև AB = CD, AD = BC, AC ընդհանուր կողմ։
ստացանք եռանկյունների հավասարության երրորդ հայտանիշը։ Այժմ դիտարկենք եռանկյունի BCD և եռանկյունի BAD, որոնք նորից երրորդ հայտանիշի համաձայն (BA = CD, BC = AD և BD ընդհանուր է)։ Եռանկյունները հավասար են։

Տրված է ABCD զուգահեռագիծը

<B = 110^o
__________
<B = <D = ?
<A = <C = ?
Զուգաահեռագծի հանդիպակաց անկյունները հավասար են, ըստ դրա <B = <D = 110^o, <A = <C = 180^o – 110^o = 70^o

Պատ.` 70^o, 110^o, 70^o, 110^o:

Տրված է ABCD զուգահեռագիծը

<B = 2 x <A
___________
<A = <C = ?
<B = <D = ?

<A + <B = 180^o
<A + 2 x <A = 180^o
3<A = 180^o
<A = 60^o
<B = 2 x 60^o = 120^o

<A = <C = 60^o
<B = <D = 120^o

Պատ․` 60^o, 120^o, 60^o, 120^o:

տրված է ABCD զուգահեռագիծը

BD = 12
AC = 17
________
BO = ?
OC = ?
Քանի որ զուգահեռագծի անկյունագծերը հատվում են և հատման կետում կիսվում են, ուրեմն BO = BD : 2, OC = AC : 2
BO = 12 : 2 = 6
OC= 17 : 2 = 8,5
Պատ․` 6, 8,5:

տրված է ABCD զուգահեռագիծը

Քանի որ BO = OD, ուրեմն AO կլինի ABD եռանկյան միջնագիծը։

Եռանկյան հավասարության երեք հայտանիշներԵռանկյան միջնագիծ,բարձրություն ,կիսորդ

23, 11
11 + 11 < 23
22 < 23

23 x 2 + 11 = 57

90^o + 21^o + a = 180^o
a = ?
a = 90^o – 21^o
a = 69^o

90^o + 4a + a = 180^o
5a = 90^o
a = 18^o
4a = 18 x 4
4a = 72^o

մեկ մասը նշանակում ենք y
2 մասը – 2y 10 x 2 = 20^o
7 մասը – 7y 10 x 7 = 70^o
2y + 7y = 90^o
9y = 90^o
y = 10^o Պատ․` 20^o, 70^o, 90^o:

քանի որ ուղղանկյուն եռանկյան սուր անկյուններից մեկը 45^o է, մյուսը ևս կլինի 45^o (90^o – 45^o = 45^o): Ուրեմն եռանկյունն հավասարասրուն ուղղանկյուն եռանկյուն է։ Էջերը իրար հավասար են՝ 10-ի։

<A = 27^o
<ABK = 90^o – 27^o
<ABK = 63^o

<A = 30^o
BC = 7
_______
AB = ?

Քանի որ ուղղանկյուն եռանկյան մեջ 30^o-ի դիմացի էջը հավասար է նեքնաձիգի կեսին, ուրեմն ներքնաձիգը հավասար է 2 x էջ։

AB = 2 x BC = 2 x 7 = 14
Պատ.` 14:

<A = 30^o
AB = 17
_______
BC = ?

Քանի որ ուղղանկյուն եռանկյան մեջ 30^o-ի դիմացի էջը հավասար է նեքնաձիգի կեսին:
BC = AB : 2 = 17 : 2 = 8,5
Պատ․` 8,5:

Ոչ

Որովհետև <A = չէ 30^o-ի:

Քառակուսային եռանդամ

1) x² – 3x + 2 = 0
a = 1, b = -3, c = 2
D = b² – 4ac = 9 – 4 x 1 x 2 = 1
x = 3 – √1/2 x 1 = 2/
x = 3 – √1/2 x 1 = 1/

2) x2 – 5x + 6 = 0
a = 1, b = -5, c = 6
D = b² – 4ac = 25 – 4 x 1 x 6 = 1
x = 5 + √1/2 x 1 = 3
x = 5 – √1/2 x 1 = 2

3) x2 – 8x – 20 = 0
a = 1, b = -8, c = 20
D = b² – 4ac = 64 – 4 x 1 x 1 x (-20) = 64 + 80 = 144 > 0
x = b + √D/2a = 8 + 12/2 x 1 = 10
v = 8 – 12/2 x 1 = -2

4) x² – 2x – 8 = 0
a = 1, b = -2, c = 8
D = b² – 4ac = 64 – 4 x 1 x 1 x (-20) = 64 + 80 = 144 > 0
x = b + √D/2a = 8 + 12/2 x 1 = 10
v = 8 – 12/2 x 1 = -2

5) x² – x – 12 = 0
a = 1, b = -1, c = -12
D = b² – 4ac =

6) 4x² – 12x + 5 = 0
a = 4, b = -12, c = 5
D = b² – 4ac =

7) 3x² + 12x – 4 = 0
a = 3, b = 12, c = -4
D = b² – 4ac =

8) 2x² – 5x + 2 = 0
a = 2, b = -5, c = 2
D = b² – 4ac =

x = b + √b2 – 4 _x a _x c/2a

Տնային աշխատանք

Որն է կոչվում ֆիզիկական մարմին?
Մեզ շրջապատող բոլոր առարկաները անվանում են ֆիզիկական մարմիններ: Фիզիկական մարմինները բաղկացած են մեկ կամ ավելի նյութերից։
Օրինակներ՝ սեղան, աթոռ, քար, պատ, ծառ, շիշ։

Նյութի հատկությունները որոնք են?
Այն հատկանիշները, որոնք բնութագրում են նյութերը կոչվում են հատկություններ: Հատկությունները լինում են ֆիզիկական, քիմիական և ֆիզիոլոգիական:

Նյութի ֆիզիկական հատկությունները կախված են դրա կառուցվածքից։ Ֆիզիկական հատկություններ են՝ գրեգատային վիճակը (պինդ, հեղուկ, գազային), գույնը, հոտը, համը, լուծելիությունը ջրում, խտությունը, հալման և եռման ջերմաստիճանները, ջերմա և էլկտրահաղորդականությունը և պլաստիկություն, մետաղական փայլը և այլն։

Նյութի քիմիական հատկությունները, դա նյութի փոխազդեցությունն է այլ նյութերի հետ և նոր նյութերի առաջացում:

Նյութի ֆիզիոլոգիական հատկություններն են այդ նյութի ազդեցութությունը կենդանի օրգանիզմների վրա:

Ատոմներ և մոլեկուլներ

Այն մասնիկները որոնցից բաղկացած է նյութը կոչվում են ատոմներ, տարբեր նյութերի ատոմներ տարբերվում են իրենց թվով, մեծությամբ, ձևով և դասավորությամբ։ Ատոմները լեգո կոնստրուկտորի նման կառուցում են նյութը։

Միևնույն տեսակի ատոմից բաղկացած նյութը անվանում են տարր։Այժմ հայտնի է 118 քիմիական տարր, որոնցից 94-ը հանդիպում է բնության մեջ, մնացածը արհեստականորեն ստեղծված են լաբառադորիայում։

Ատոմները միավորվելով ստեղծում են նոր մասնիկներ, որոնք անվանում են մոլեկուլներ։

Մոլեկուլը կարող է բաղկացած լինել ինչպես միատեսակ, այնպես էլ տարբեր ատոմներից (O2, H₂O):

Մոլեկուլը այն փոքրագույն մասնիկն է, որը օժտված է նյութի քիմիական հատկութ

Երկրորդ աստիճանի հավասարումներ

Առաջադրանքներ

1.Բերել քառակուսային եռանդամի հինգ օրինակ:

x² + 3x + 5
4x² – 5x + 18
6x² + 8x – 13
2x² – 4x – 11
8x² + 7x + 9

2.Ձեր բերած օրինակից առանձնացել քառակուսային եռանդամի ավագ անդամը, միջին անդամ, ազատ անդամը։

Ավագ անդամ միջին անդամ ազատ անդամ
1x² 3x 5
4x² -5x 18
6x² 8x -13
2x² -4x -11
8x² 7x 9

3.Ձեր բերած օրինակից առանձնացել քառակուսային եռանդամի ավագ անդամի գործակիցը, միջին անդամի գործակիցը։

Ավագ անդամի գործակից միջին անդամի գործակից
1 3
4 -5
6 8
2 -4
8 7

4.Գրիր քառակուսային եռանդամի օրիանկ,որտեղ ավագ անդամի գործակիցը լինի դրական ամբողջ թիվ, միջին անդամի գործակիցը բացասական թիվ , իսկ ազատ անդամը ՝ զույգ երկնիշ թիվ։

4x² – 7x + 16