Posted in Հանրահաշիվ

Առաջադրանքներ – 20.12.2021

1․ Որոշիր այն հավասարությունները, որոնք նույնություններ են հանդիսանում:

  • t−(−u)=t+u
  • t⋅(−u)=−tu
  • t−u=u−t
  • t−u=t+(−u)
  • (−t):(−u)=t:u

Վարժություն 165 ·

ա) 2 + x x + 2 այո որովհետև նույնն են

բ) 2a + 5 = a − 1 + a + 6
2a + 5 = 2a + 5
գ) x2 − x + 3 = 3 − x + x2 այո որովհետև նույնն են
դ) 2(3x − 1) = 6x − 2 այո որովհետև նույնն են

ե) x + y − 2x + 3y = 4y − x այո որովհետև նույնն են

զ) 2a − b3 + 3b = 2a ոչ որովհետև նույնը չեն

Վարժություն 166

ա) a − b = −(b − a) բացենք փակագձերը
a − b = a − b
բ) (x − y)(x + y) = x2 − y2
(x − y)(x + y) = x2 − y2

x2 − y2 = x2 − y2

գ) (a + b)(a + b) = a2 + 2ab + b2
a2 + 2ab + b2 = a2 + 2ab + b2

դ) (a − b)(a − b) = a2 − 2ab + b2
a2 − 2ab + b2 = a2 − 2ab + b2

ե) (m − n)(m2 + mn + n2) = m3 – n3
m3 + m2n + mn2 – nm2 – mn2 – n3 = m3 – n3

m3 – n3 = m3 – n3

զ) (m + n)(m2 − mn + n2)(m3 + n3)

է) (p + 1)(p + 1)(p + 1) = p3 + 3p2 + 3p + 1

ը) (q − 1)(q − 1)(q − 1) = q3 − 3q2 + 3q − 1

Posted in Հանրահաշիվ

Տնային աշխատանք – 19.12.2021

1) (x + 2)(x – 3) = x2 – 3x + 2x – 6 = x2 – x – 6
2) (5x + 1)(2x + 4) = 10x2 + 20x + 2x + 4 = 10x2 + 22x + 4
3) (3b + 2)(4 – b) = 12b – 3b2 + 8 – 2b = 10b – 3b2 + 8
4) (2y – 5)(4y – 3) = 8y2 – 6y – 20y + 15 = 8y2 – 26y + 15
5) (3a + 4)(2a – 3) = 6a2 – 9a + 8a – 12 = 6a2 – a – 12
6) (7z – 3)(5z – 2) = 35z2 – 14z – 15z + 6 = 35z2 – 29z + 6
7) (2 – 4x)(1 – 3x) = 2 – 6x – 4x + 12x2 = 12x2 – 10x + 2
8) (3 – 2x)(5x + 1) = 15x + 3 – 10x2 – 2x = -10x2 + 13x + 3
9) (4b – 5c)(3b + 4c) = 12b2 + 16bc – 20c2 – 15cb = 12b2 – 20c2 + bc
10) (2x – 5y)(3x – 2y) = 6x2 – 4xy – 15xy + 10y2 = 6x2 + 10y2 – 19xy
11) (4a2 + 5b2)(3a2 – 4b2) = 12a4 – 16a2b2 + 15a2b2 – 16a2b2 – 20b4 = 12a4 – 20b4 – a2b2

Posted in Երկրաչափություն

Տնային աշխատանք – 18.12.2021

Խնդիր 218

Տրված է որ Δ ABC և Δ CDE
եռանկյունները հավասարասրում են
AB = BC և CD = ED
__________________________________________
ապացուցել որ AB || ED

Դիտարկենք Δ ABC և Δ CED, քանի որ ∡BCA հակադիր է ∡ECD-ին ուրեմն հավասար են։ Հավասար են նաև ∡E և ∡A, այսինքն ստացվում է ∡E և ∡A խաչադիր են AE հատողով, ուրեմն AB || ED

Խնդիր 220

Տրված է որ Δ ABC հավասարասրում է, AB = BC նշանակում է ∡BAC = ∡BCA = ∡CAD այսինքն ∡BCA և ∡CAD խաչադիր անկյուններ են AC խատողով,
ուրեմն AB || CD:

Խնդիր 222

Տրված է a || b
C-ն հատողն է
∡1 + ∡2 = 210°
________________
∡1 = ? ∡2 = ?

Քանի որ խաչադիր անկյունները հավասար են
ուրեմն ∡1 = ∡2 = 210° : 2= 105°
∡1 = 105°, ∡2= 105°

Posted in Աշխարհագրություն

Ինքնաստուգում 2 – 16.12.2021

1 Ի՞նչ եք հասկանում ասելով ՝ ինքնիշխան պետություն։

Ինքնիշխան պետություն ասելով հասկանում ենք պետություն, որն ունի հստակ սահմանված տարածք, որի վրա իրականացնում է ներքին և արտաքին ինքնիշխանություն, ունի մշտական բնակչություն, կառավարություն, կախվածություն չունի այլ երկրներից։

2․ Նկարագրե՛լ տարածքային կառուցվածքի ձևերից մեկը։

Տարածքային կառուցվածքի ձևերից մեկը դաշնային կառուցվածքն է։ Դաշնային կամ ֆեդերատիվ պետությունը իրենից ներկայացնում է սահմանափակ պետական անկախություն ունեցող քաղաքական տարածքային կազմավորումների միություն։ Դաշնային պետություններում յուրաքանչյուր դաշնային միավորի տարածքում բացի համապետական օրենքներից գործում են նաև տեղական օրենքներ, իսկ առանձին դեպքերում՝ նաև առանձին սահմանադրություն։

3 Ի՞նչ են բնակչությունը և բնակչության բնական շարժը։ Նշե՛ք բնակչության վերարտադրության տիպերը։

Բնակչություն (ազգաբնակչություն)  է  կոչվում  որոշակի  տարածքում  բնակվող  մարդկանց ամբողջությունը:

Բնակչության  բնական  շարժը դա  բնակչության  թվի  աճը կամ նվազումն է, որը տեղի է ունենում բնական եղանակով՝ ծննդի ու մահի հետեւանքով։

Կա բնակչության վերարտադրության փրկու տիպ։ Առաջին  տիպին բնորոշ  է  բնական  աճի միջինից համեմատաբար  ոչ  բարձր  ցուցանիշները։  Այս տիպի երկրներում նկատելիորեն  պակասած  է  ծնելիությունը  (միջին  հաշվով  մեկ  ընտանիքում  1-2  երեխա), եւ  մի փոքր   ավելացած   է   մահացությունը։   Դրա հետևանքով   բնակչության   բնական   աճը բացասական է և արդյունքում տեղի է ունենում բնակչության թվի նվազում։ 

Բնակչության  վերարտադրության երկրորդ  տիպին  բնորոշ  են  ծնելիության  եւ բնական  աճի  միջինից  բարձր  ցուցանիշները  եւ  մահացության  համեմատաբար  ցածր  կամ չափավոր ցուցանիշներ։  Եթե  այժմ  աշխարհում  միջին  հաշվով  մեկ ընտանիքում  հաշվվում  է  3-4  երեխա,  ապա  Աֆրիկայի  եւ  Ասիայի  հետամնաց  ագրարային երկրներում՝ 6-7 երեխա։

4 Ի՞նչ է ցույց տալիս բնակչության խտության ցուցանիշը։

Բնակչության խտության ցուցանիշը ցույց է տալիս աշխարհի բնակչության տեղաբաշխումը։ Որևէ տարածքում բնակչության միջին խտությունը հավասար է  բնակչության թվի և տարածքի մակերեսների (կմ²) հարաբերությանը (մարդ/կմ²):

5 Ի՞նչ է բնակչության միգրացիան և որո՞նք են դրա տեսակները ՝ըստ տարածքի ընդգրկման։

Բնակչության միգրացիան դա երկրի բնակչության ընդհանուր թվաքանակի և տեղաբաշխման փոփոխությունն է մեխանիկական շարժի հետևանքով։ Միգրացիաները լինում են արտաքին և ներքին։ Արտաքին միգրացիաներ են էմիգրացիան (արտագաղթը) և իմիգրացիան (ներգաղթը)։ Էմիգրացիան քաղաքացիների մեկնումն է սեփական երկրից, իսկ իմիգրացիան՝ քաղաքացիների մուտքը այլ երկրներից տվյալ երկիր։  Արտաքին միգրացիայի ժամանակ տեղի է ունենում դա երկրի բնակչության շարժն է դեպի այլ երկիր՝ երկիրց դուրս։ Ներքին միգրացիան, տեղի է ունենում պետության ներսում հետևյալ չորս ուղղությամբ` գյուղից քաղաք, քաղաքից գյուղ, գյուղից գյուղ և փոքր քաղաքներից դեպի խոշոր քաղաքներ։

6 Թվարկե՜ք միգրացիայի տեսակները,ըստ դրդապատճառների։ Բերե՜լ օրինակներ։

Ըստ դրդապատճառների միգրացիաները լինում են սոցիալ-տնտեսական (աղքատություն, գործազրկություն և այլն), քաղաքական, ազգային, կրոնական, ընտանեկան-կենցաղային և այլ պատճառներով։

Օրինակ, շատ հայեր գործազրկության պատճառով միգրացիա են արել Ռուսաստան կամ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ։ Կամ անցյալ տարի պատերազմի ժամանակ Արցախի շատ բնակիչներ պատերազմի պատճառով ժամանակավորապես տեղափոխվել էին Հայասատնի այլ մարզեր։

7 Թվարկե՛ք

  • Երեք խառնածին ռասաները՝ մետիսներ, մուլատներ, սամբոներ
  • Երեք  ազգային  կրոններ՝ հինդուիզմ,  կոնֆուցիանություն,  դաոսիզմ, սինտոիզմը
  • Չորս լեզվաընտանիք՝ հնդեվրոպական, չին-տիբեթական, ալթայան, ուրալյան

8 Որո՞նք են քաղաքների բնակչության աճի երեք հիմնական ուղղությունները։

1. Քաղաքային բնակչության թվի արագ աճ սեփական վերարտադրության և գյուղից կատարվող միգրացիայի հաշվին։

2. Քաղաքային բանկչության համակենտրոնացման ուժեղացում, երբ քաղաքային բնակչությունը ավելի ու ավելի է կենտրոնանում խոշոր և գերխոշոր քաղաքների շուրջ։ ինչքան մեծ է քաղաքը,այնքան արագ է նրա բնակչության աճը մեխանիկական մեխանիկական աճի պատճառով։

3. Քաղաքային տարաբնակեցման պարզ ձևերից անցումը դեպի ավելի բարդ ձևեր։ Երբ կետային քաղաքները, զարգացման ընթացքում ընդարձակվելով ու միավորվելով, գրանցում են տարաբնակեցման ավելի բարդ` խմբային ձևեր` քաղաքային ագլոմերացիաներ։ Ագլոմերացիաների հետագա զարգացումն էլ բերում է քաղաքային տարաբնակեցման ավելի բարդ ձևերի` մեգալոպոլիսների։

9․ Ո՞ր պետությունում է ուրբանիզացման մակարդակը կազմում 100%. (0.5 միավոր)
ա. Սինգապուր                գ. Ռուսաստան
բ. ԱՄՆ                               դ. Հայաստան

10․ Ընդգծել միապետությունները. (1 միավոր)
Սաուդյան Արաբիա, Օման, Հայաստան, Ֆրանսիա, Իսպանիա, ԱՄՆ, Ճապոնիա,
Թուրքիա, Վրաստան, Մեծ Բրիտանիա

11 Բացատրե՛ք ՝ ի՞նչ է բնական պայմանը,ի՞նչ է բնական ռեսուրսը։

Բնական պայմանները տվյալ տարածքի բնական ռեսուրսների, աշխարհագրական դիրքի և բնական միջավայրի մյուս տարրերի ամբողջությունն են, որոնք կարող են նպաստել հասարակական զարգացմանը կամ խոչընդոտել այն:

Բնական ռեսուրսները բնական միջավայրի այն նյութերն ու երևույթներն են, որոնք օգտագործվում են կամ կարող են օգտագործվել որպես աշխատանքի առարկա ու գործիք և սպառման առարկա:

12 Որո՞նք են ռեկրեացիոն ռեսուրսները։

Ռեկրեացիոն ռեսուրսնները զբոսաշրջության, հանգստի և առողջապահությանը նվիրված վայրեր են։ 

13 Պետության տարածքը  50000 կմ2  է,  բնակչության թիվը ՝ 4մլն մարդ։ Որքան է բնակչության միջին խտությունը։

Այդ պետոիթյան բնակչության միջին խտությունը կլինի՝ 4մլն մարդ / 50000 կմ2 =  80 մարդ/ կմ2

14 Թվարկե՜լ և դասակարգե՜լ բնական ռեսուրսները։

Բնական ռեսուրսները ըստ ծագման լինում են՝  ջրային, հողային, կենսաբանական, կլիմայական և հանքային։

Ըստ օգտագործման եղանակի լինում են ռեսուրսներ, որոնք օգտագործվում են որպես արտադրամիջոց, և ռեսուրսներ, որոնք օգտագործվում են որպես սպառման առարկա:

Բնական ռեսուրսները լինում են նաև փոխարինելի (օրինակ, մետաղը, փայտանյութը, բնական կաշին) և անփոխարինելի (օրինակ՝ մթնոլորտի թթվածինը, քաղցրահամ ջուրը):

15 Ներկայացնե՜լ հողային ռեսուրսների տեղաբաշխման առանձնահատկությունները։

Posted in Գրականություն

Տնային աշխատանք – 15.12.2021

Համացանցից գտնել և ընթերցանության համար առաջարկել Ամանորի թեմայով ստեղծագործություններ: Ընտրությունը և առաջարկը հիմնավորել: 

Ես առաջարկում եմ ընթերցել Օ. Հենրիի Մոգերի ընծաները պատմվածքը։ Այն ամանորյա և սուրբ ծննդյան տոների ժամանակ նվերներ անելու սովորույթի մասինն է և օրինակ է թե ինչպես մարդիկ իրենց ամենասիրելի իրերից հրաժարվում են իրենց սիրելի մարդկանց համար ցանկալի նվեր անելու համար։

Ես այս պատմվածքը կարդացել եմ ու ինձ շատ է դուր եկել։

Այն կարող եք կարդաք այս հղումով։ https://lib.mskh.am/images/books/Mogeri-yncanery.pdf

Posted in Ռուսերեն

История и Легенда о розе

Интересная информация

Как известно из истории, ее любили, ей поклонялись, ее воспевали с незапамятных времен. В Древней Греции розами украшали невесту, ими усыпали путь победителей, когда они возвращались с войны; их посвящали богам, и многие храмы были окружены прекрасными садами роз. При раскопках ученые нашли монеты, на которых были изображены розы. А в Древнем Риме этот цветок украшал дома только очень богатых людей. Когда они устраивали пиры, то гостей осыпали розовыми лепестками, а их головы украшали венками из роз. Богачи купались в ваннах с розовой водой; из роз делали вино, их добавляли в кушанья, в разные сладости, которые до сих пор любят на Востоке. А потом розы стали выращивать и в других странах. По археологическим данным роза существует на Земле уже около 25 млн. лет, а в культуре выращивается уже более 5000 лет и большую часть этого времени она считалась священным символом. Аромат роз всегда связывался с чем-то божественным, вызывающим благовение. С древности сохранился обычай украшать храмы живыми розами. Ее выращивали еще в садах Востока несколько тысячелетий назад и самые первые сведения о розе встречаются в древнеиндийских сказаниях, хотя родиной считается Персия. В древнеперсидском языке слово “роза” буквально означает “дух”. Иран поэты древности называли Г ю л и стан, т.е. страна роз. Бенгальские розы родом из Индии, чайные – из Китая.

Загадки о розе

Бархатная и нежная
Благоухает на кусьте
А как потрогаешь
Укусит тебя.

Posted in Երկրաչափություն

Տնային աշխատանք – 12.12.2021

Խնդիր 152

Տրված է որ AB = CD և BD = AC
____________________________________

ապացուցել որ ա) ∡CAD = ∡ADB
բ) ∡BAC = ∡CDB


ա) Դիտարկենք Δ ACD և Δ DBA, որոնք իրար հավասար են ըստ եռանկյունների հավասարության 3-րդ պայմանիշի, AB = CD, BD = AC ըստ պայմանի և AD-ն ընդհանուր է, ուրեմն անկյունները նույն-պես հավասար են ստացանք ∡CAD = ∡ ADB

բ) Այժմ դիտարկենք Δ BAC և Δ CDB = որոնք իրար հավասար են ըստ եռանկյունների հավասարության 3-րդ հայտանիշի AB = DB և BD = AC ըստ պայմանիի BC-ն ընդհանուր է, ուրեմն անկյունները նույնպես հավասար են, ստացանք ∡BAC = ∡CDB:

Խնդիր 153

Տրված է որ AB = CD,
AD = BC
BE ABC անկյան կիսորդնէ, իսկ DF-է ∡ADC կիսորդը։
—————————————————————————
ապացուցել որ ա) ∡ABE = ADC
բ) Δ ABE = Δ CDF

ա)Դիտարկենք Δ ABC և Δ ADC, որոնք իրար հավասար են, ըստ եռանկյունների հավասարության 3-րդ հայտանիշի AB = CD, AD = BC ըստ պայմանի և AC-ն ընդհանուր է, ուրեմն անկյունները նույնպես հավասար են․ ∡B = ∡D քանի որ BE և DF կիսորդներ են ուրեմն ∡ABE = ∡ADF:

բ)Դիտարկենք Δ ABE = Δ CDF, որոնք իրար հավասար են ըստ եռանկյունների հավասարության 2-րդ հայտանիշի AB = DC ըստ պայմանի և ∡A = ∡C ∡ABE = ∡CDF:

Խնդիր 154

Տրված է Δ ABC և Δ A1B1C1
BM և B1C1 միջնագիծ հավասար են AB = A1B1 AC = A1C1
________________________________________________________________

Ապացուցել որ Δ ABC = Δ A1B1C1

Դիտարկենք Δ BAM և Δ B1A1M1, որոնք իրար հավասար են ըստ եռանկյունների հավասարության 3-րդ հայտանիշի AB = A1B1, AC = A1C

Տրված է Δ ABC և Δ A1B1C1
BM և B1C1 միջնագիծ հավասար են AB = A1B1 AC = A1C1
________________________________________________________________

Ապացուցել որ Δ ABC = Δ A1B1C1

Դիտարկենք Δ BAM և Δ B1A1M1, որոնք իրար հավասար են ըստ եռանկյունների հավասարության 3-րդ հայտանիշի AB = A1B1, AC = A1C1 և BM = B1M1 ըստ պայմանի․ նշանակում է ∡A = ∡A1: Δ ABC = Δ A1B1C1. որովհետև AB = A1B1,
AC = A1C1 ∡A = ∡A1 ստացանք եռանկյունների հավասարության 7-ին հայտանիշը։