Հարցեր՝
1. Ուսումնական նյութ պատրաստիր ծաղկի կառուցվածքի մասին:
2.Որո՞նք են բույսի վեգետատիվ և գեներատիվ օրգանները և ի՞նչ գործառույթ են կատարում:
Բույսերի վեգետատիվ օրգաներն են` ցողունը, տերևը և արմատը։ Դրանց գործառություն են՝ սննդառություն, շնչառություն, աճ և վեգետատիվ բազմացում։
Գեներատիվ օրգաններն են` ծաղիկը, պտուղը և սերմը։ Դրանք ունեն բազմացման գործառույթ։
3.Որո՞նք են արմատի գործառույթները:
Արմատը բույսն ամրացնում է հողին և կլանում է ջուր և նրա մեջ լուծված հանքային աղեր:
Արթուր թագավորի սուրը (թարգմանություն)
Լեգենդար բրիտների տիրակալ Արթուրի կերպարը մինչ օրս առեղծված է մնում ։ Հայտնի չէ, թե արդյոք նա իրականում եղել է, բայց նրա մասին պատմությունները շատ են։ Եվ կենտրոնական տեղը տրվում է հերոսի զենքին։ Ըստ ավանդության, Արթուր թագավորի սուրը կամ Էքսկալիբուրը, որը նրան հանձնեց լճի Տիրուհին, ունի առեղծվածային հատկություններ: Այդ սուրը հնարավոր չէր կոտրել, իսկ պատյանը տիրոջը տալիս էր անխոցելիություն։ Երբ հայտնի թագավորը զգաց, որ մահը մոտենում է, նա խնդրում է սուրը վերադարձնել տիրուհուն, և զենքը ուղարկեցին հետ լիճ։ Ի դեպ, ռազմիկի մահից հետո զենքի խորտակման ավանդույթի գոյությունը հաստատում են բազմաթիվ հնագիտական գտածոներ եվրոպական ջրամբարներում։
Меч короля Артура
Сама фигура легендарного правителя бриттов Артура до сих пор остается загадкой. Неизвестно, был ли он на самом деле, но историй о нём сложено великое множество. И центральное место уделяется оружию героя. Меч короля Артура, или Экскалибур, который ему вручила Владычица озера, по преданию, обладает мистическими свойствами. Этот меч невозможно было сломать, а ножны дарили владельцу неуязвимость. Когда знаменитый король почувствовал приближение смерти, он попросил вернуть меч хозяйке, и оружие отправили обратно в озеро. Кстати, существование обычая затопления оружия после смерти воина подтверждают многочисленные археологические находки в европейских водоёмах.
Источник Билетик Аэро: https://www.biletik.aero/handbook/blog/samye-interesnye-legendy-mira/
Упр.7 Прочитайте предложения. Выпишите выделенные слова. Определите
вид глаголов, обратите внимание на форму глаголов в будущем времени.
Так мы и Москву не увидим (совершенный вид), если будем сидеть (несовершенный вид)дома.
Вечером я быстро сделаю уроки (совершенный вид) и буду читать (несовершенный вид)книгу.
Упр. 8 Составьте диалоги по образцу.
Образец: Что ты будешь делать завтра? – Я буду читать книгу.
Что ты будешь делать завтра? – Я буду помогать маме
Что ты будешь делать сегодня вечером? – Я буду учить уроки
Что ты будешь делать через 2 часа? – через 2 часа Я буду смотреть телевизор
Что ты будешь делать через час? – через час Я буду играть в шахматы
Что ты будешь делать завтра? – Я буду убирать квартиру
Что ты будешь делать сегодня вечером? – Я буду слушать музыку
Упр.9 Замените слово „вчера” словом „завтра”, соответственно измените форму глаголов.
1. Вчера мы играли в шахматы – Завтра мы будем играть в шахматы
2. Вчера ты отвечал урок – Завтра ты будешь отвечать урок
3. Вчера мы убрали наш класс – Завтра мы будем убрать наш класс
4. Вчера мама сварила обед – Завтра моя мама будет варить обед
5. Вчера Ашот дежурил – Завтра Ашот будет дежурить
6.Вчера бабушка рассказала внуку сказку – Завтра бабушка будет рассказать внуку сказку
7. Вчера мальчики катались на велосипеде – Завтра мальчики будут кататся на велосипеде
1. Տրված բառերը խմբավորի՛ր ըստ խոսքի մասերի:
Գոյական /ի՞նչ, ո՞վ/ – հող, սղոց, դուր, բուժակ, փայտ, պտուտակ, վիրավոր, գերանդի, աքցան, բժիշկ, վիրաբույժ, դեղ, դեզ, կարգին,
Բայ /ի՞նչ անել/ – բուժել, բահ, փորել, ամրացնել, պտտել, կարել, ցանել, սրսկե, շաղ տալ, վիրահատել, դիզել, վիրակապել, ներկել,
Ածական /ինչպիսի՞/ – մաքուր, գարնանային, հարթ, փայլուն, սև, սպիտակ, կանաչ, կարմիր, տարեցտարի
Մակբայ /ինչպե՞ս անել/ – համառորեն, մեկիկ-մեկիկ, զգուշորեն, գիշեր-ցերեկ
2. Յուրաքանչյուր շարքի չորս բառերն ի՞նչ ընդհանուր հատկանիշ ունեն, որ այդ շարքի մի բառը չունի:
ա) Ճանապարհ բ) Արձան գ) Ըմբոստ
խոնարհ վրձին ընդարձակ
աշխարհ զարդ ընդդիմադիր
խորհուրդ զվարթ ընձուղտ
շնորհք վարձ ըմբռնելի
Ա և Բ շարքերում բոլոր բառերը գոյական են, բացի ընդգծվածներից, որոնք գոյական չեն։
Գ շարքում բոլորը գոյական չեն, բացի մեկից, որը գոյական է․
3. Ա շարքի ընդգծված բառերն ի՞նչ հարցի են պատասխանում, ի՞նչ են ցույց տալիս, ինչո՞վ են տարբերվում Բ շարքի ընդգծված բառերից:
Ա. Ձայնավոր հնչյուն: – ի՞նչ Բ. Հնչուն երգ ու ծիծաղ: – ինչպիսի
Ձիերի դոփյուն: – ի՞նչ Դողդոջուն ձեռքեր: – ինչպիսի
Զգեստների շրշյուն: – ի՞նչ Շրշուն քող: – ինչպիսի
Դռան բախյուն: – ի՞նչ Բաբախուն սիրտ: – ինչպիսի
Ջրվեժի շառաչյուն: – ի՞նչ Շառաչուն ջրվեժ: – ինչպիսի
Անձրևի շաչյուն: – ի՞նչ Պաղպաջուն ջրեր: – ինչպիսի
Վարար ջրերի գոչգոչյուն: – ի՞նչ Ժպտուն աղջիկ: – ինչպիսի
Ալիքի ճողփյուն: – ի՞նչ Սիրուն խաղալիք: – ինչպիսի
Ա շարքի ընդգծված բառերը գոյականներ են, Բ շարքի բառերը՝ ածականներ։
2.Գտնել հետաքրքիր պատմություններ, հիշողություններ Թումանյանի մասին: Բլոգում տեղադրելիս՝ պարտադիր նշեք աղբյուրը:
Դստեր` Նվարդի հուշերից
Հայրիկը երեխաների անունները դնում էր հատուկ խնամքով: Հիշում եմ, նորածին աղջկա Սեդա անունը գտնելու համար պատմական գրքեր էր նայում, և կարծեմ 19-րդ դարի իշխանուհու անուն է: Լևոն Շանթին այդ անունը շատ դուր եկավ և նա էլ այդ անունով իր «Հին աստվածների» հերոսուհուն կնքեց:
Մեր անուններից երեքը Ռաֆֆու «Սամվելից» է առնված` Մուշեղ,Աշխեն, Նվարդ: Արեգի անունը դրել է Ղազարոս Աղայանը. հայրիկն Աղայանին գրել էր, թե մի երեխա էլ ավելացավ, և ստացել պատասխան. թե աղջիկ է, անունը դիր Արեգնազան, թե տղա է` Արեգ:
Մյուս տղաների անունները` Արտավազդ և Համլիկ, հայրիկն իր դրամաներից է վերցրել:
Նյութի աղբյուրը՝ Թումանյան [հուշեր բանաստեղծի մասին]։ ՄՇԱԿՈՒՅԹ VNEWS, Մշակութային նորություններ Հայաստանից և աշխարհից։
Բանաստեղծի կնոջ՝ Օլգա Թումանյանի հուշերից
«Անկարելի է մոռանալ, թե ինչպես էր փայփայում գրադարանը: Երբ դեռ նոր էինք ամուսնացել, շարունակ նոր գրքեր էր առնում, թեև փողի պակասություն ունեինք: Հիշում եմ, ինչ դժվարությամբ էր ճարում «Հյուսիսափայլի» համարները, ամեն մի համարը` հինգ ռուբլով: Տանից բացակայելիս, նամակներում գրում էր` լավ նայիր երեխաներին և գրադարանիս…», – հիշում է բանաստեղծի կինը` Օլգա Թումանյանը:
Թումանյանը ոչ միայն հավաքել, կարդացել և խորապես ուսումնասիրել է գրքերը, այլև դասակարգել է ամբողջ գրականությունը` մոտ 10.000 գիրք՝ զետեղելով դրանք ըստ թեմաների 12 պահարանում: Յուրաքանչյուր պահարան հատկացված էր գրականության մի բնագավառի:
Նյութի աղբյուրը՝ Թումանյանի անձնական գրադարանը։ Հակիրճ ակնարկ․
3. Կարդա՛ Թումանյանի ,,Հսկան,, ստեղծագործությունը:
Բացատրի՛ր անհասկանալի բառերը բառարանի օգնությամբ:
ձեռ վեր կալած – ձեռքը վերցնել,
երամակ – Ընտանի կենդանիների (առավելապես՝ ձիերի) խումբ՝ հոտ՝ երամ,
լեղապատառ – Սարսափահար եղած, լեղակտուր, լեղաճաք,
վերակացու – Որևէ բանի հսկող՝ հետևող պաշտոնյա (հնացած) Կառավարիչ,
վիթխարի – Չափազանց խոշոր՝ մեծ հսկայական,
չընչին – Ոչ կարևոր, կարևորություն չունեցող, անկարևոր Չնչին խնդիր՝ հարց,
հանդիման – Դեմառդեմ, դիմացը,
Փող փըչեցին – շեփոր փչել,
ժաժ – Շարժում,
Восстанави слова
пeро
кoса
рука
гоа
пoле
звoнoк
трава
кошка
дерево
капель
хoлoд
кoвeр
капуста
кустарник
учитель
Составь анаграмму
барон – набор
корсет – сектор
мазок – комаз
сосна – насос
крот -корт
стук – куст
влага – глава
шкала – калаш
банка – кабан
атлас – салат
ласка – скала
корма – комар
отвар – товар
рост – сорт
колба – бокал
мошкара – ромашка
Վարժություն 782
ա) (-17 ամբ․ 3/10-6 ամբ․ 1/5) -14 ամբ․ 1/10 = -37 ((3+2+1)/10) = -37 ամբ․ 6/10 = -37 ամբ․ 3/5
բ) (-81 ամբ․ 2/5-20 ամբ․ 18/20)-60 ամբ․ 3/10 = -161 ((2/5+18/20+3/10) = -161 ((20+36+15/50) =
-161 ամբ․ 71/50 = -162 ամբ․ 21/50
գ) (-11 ամբ․ 3/4+10 ամբ․ 1/2)-18 ամբ․ 5/12 = -1 (3-2)/4)-18 ամբ․ 5/12 = -1 ամբ․ 1/4 – 18 ամբ․ 5/12 = -19 ամբ․ 3+5/12 = -19 ամբ․ 8/12 = -19 ամբ․ 2/3
դ) ( 9/100+7/10)-3 ամբ․ 2/5 = (9+70)/100 – 3 ամբ․ 2/5 = -3 ամբ․ 2/5+ 79/100 = -3 (40-79)/100 =
-2 ամբ․ (140-79)/100 = -2 ամբ․ 61/100
ե) -(14 ամբ․ 3/88+2 ամբ․ 7/8)+13 ամբ․ 1/4 = -(16 ամբ․ (3+77/88)+13 ամբ․ 1/4 =
-16 ամբ․ 80/88 + 13 ամբ․ 1/4 = -3 ամբ․ (80-22)/88) = -3 ամբ․ 58/88 = -3 ամբ․ 29/44
զ) -(83 ամբ․ 2/9+17 ամբ․ 8/9)+104 ամբ․ 7/9 = -100 ամբ․ 10/9 + 104 ամբ․ 7/9 =
-101 ամբ․ 1/9 + 104 ամբ․ 7/9 = 3 ամբ․ (7-1)/9) = 3 ամբ․ 6/9 = 3 ամբ․ 2/3
Վարժություն 780
ա) (-4 ամբ․ 3/10)+(-6 ամբ․ 4/5) = -10 (3/10 + 4/5) = -10 (3+8)/10) = -10 ամբ․ 11/10 = -11 ամբ․ 1/10
բ) (-9 ամբ․ 1/5)+(-5 ամբ․ 3/5) = -14 (1/5+3/5) = -14 ամբ․ (1+3)/5 = -14 ամբ․ 4/5
գ) (+13 ամբ․ 2/5)+(+9/10) = +13 (2/5+9/10) = +13 ամբ․ (4+9)/10 = +13 ամբ․ 13/10 = +14 ամբ․ 3/10
դ) (-17 ամբ․ 4/5)+(-1 ամբ․ 3/100) = -18 (4/5+3/100) = -18 ամբ․ (80+3)/100 = -18 ամբ․ 83/100
ե) (+9 ամբ․ 1/5)+(-16 ամբ․ 1/2) = -7 (1/5+1/2) = -7 ամբ․ (2-5)/10 = -7 ամբ․ 3/10
զ) (-4/7)+(+1/2) = -8/14 + 7/14 = -1/14
է) (+1/4)+(-2/3) = +1/4 + (-2/3) = 3/12 + (-8/12) = -5/12
ը) (-1 ամբ․ 3/10)+(+1 ամբ․ 1/10) = (-3/10+1/10) = -2/10-1/5
թ) (+3 ամբ․ 3/7)+(-5 ամբ․ 4/7) = -2 ամբ․ 1/7
Վարժություն 781
ա) +20 ամբ․ 3/10)-(-8 ամբ․ 1/4) = +20 3/10 – (-8 ամբ․ 1/4) = 28 (6/20+5/20) = 28 ամբ․ 11/20
բ) ( +14 ամբ․ 7/9)-(-28 ամբ․ 8/9) = +14 ամբ․ 7/9 – (-28 ամբ․ 8/9) = 42 ամբ․ 15/9 = 43 ամբ․ 6/9 = 43 ամբ․ 2/3
գ) (+11/100)-(-10 ամբ․ 1/5) = 10 (11/100+1/5) = 10 (11/100+20/100) = 10 ամբ․ 31/100
դ) (-19 ամբ․ 2/5)-( -3/4) = -19 (2/5+3/4) = -19 (8/20+15/20) = -18 ամբ․ (28/20 + 15/20) = -18 ամբ․ 13/20
ե) ( -9 ամբ․ 3/10)-(-4 ամբ․ 9/10) = -9 ամբ․ 3/10 + 4 ամբ․ 9/10 = -4 ամբ․ 4/10 = -4 ամբ․ 2/5
զ) (-16 ամբ․ 77/80)-(-27 ամբ․ 1/80) = 27 ամբ․ 1/80 – 16 ամբ․ 77/80 = 10 ամբ․ 4/80 = 10 ամբ․ 1/20
է) (+1 ամբ․ 7/50)-(+2 ամբ․ 43/50) = -1 ամբ․ 36/50 = -1 ամբ․ 18/25
ը) 0 – (+26 ամբ․ 9/25) = -26 ամբ․ 9/25
թ) (+2/9)-(+3/7) = 14/63 – 27/63 = -13/63
Кульча – традиционные таджикские лепешки, приготовленные на дрожжевой закваске. Изначально кульча появились в таджикской кухне под влиянием индийской культуры. В Индии готовят кульча из пшеничной муки высшего сорта, которая называется майда, с добавлением дрожжевой закваски, воды и соли. Традиционно кульча выпекают в специальной глиняной печи, которая называется тандыр. Кульча получается вкусной, с нежным пушистым мякишем, долго не черствеет.
Эту традиционную таджикскую хлебную лепешку едят с первым горячим или с чаем/молоком и взбитым со сливочным маслом и медом. Моя тета ела кульчу в Таджикистане и говорит, что она очень вкусная. Она привозила нам этот хлеб, но я был маленький и не помнью вкус кульчи.
Ռուսլան Հովսեփյան, 