Առաջադրանք 42

Ուղղանկյան մակերես

Ուղղանկյան մակերեսը գտնելու համար պետք է նրա երկարությունը բազմապետկել լայնությամբ։
Այս կանոնը կարելի է գրել բանաձևի տեսքով։ Ուղղանկյան երկարությունը նշանակենք a տառով, լայնությունը՝ b տառով, իսկ մակերեսը՝ S տառով, այդ դեպքում

S = a * b։

Այս բանաձևն անվանում են ուղղանկյան մակերեսի բանաձև։
Եթե ուղղանկյան երկարությունը և լայնությունը չափված են սանտիմետրերով, ապա մակերեսն ստացվում է քառակուսի սանտիմետրերով (սմ²)։  Եթե ուղղանկյան երկարությունւը և լայնությունը չափված են մետրերով, ապա մակերեսն ստացվում է քառակուսի մետրերով ( մ² )։ Քառակուսին հավասար կողմերով ուղղանկյուն է։ Եթե քառակուսու կողմը հավասար է 3 սմ-ի, ապա նրա մակերեսը հավասար կլինի

S = 3 * 3 = 9 (սմ ² )։

• Հավասար պատկերները (այսինքը նրանք, որոնք վերադրելիս համընկնում են) ունեն հավասար մակերեսներ:
• Եթե պատկերը տրոհվում է մասերի, ապա պատկերի մակերեսը հավասար է նրա մասերի մակերեսների գումարին:

Հիշենք մակերեսի չափման մի միավորից մյուսին անցնելու բանաձևերը՝

1սմ²=10մմ⋅10մմ=100մմ²

    1մ²=100սմ⋅100սմ=10000սմ²

                          1կմ²=100000սմ⋅100000սմ=10000000000սմ²

Առաջադրանքներ

1. Հաշվել այն ուղղանկյան մակերեսը, որի երկարությունը 16սմ է, իսկ լայնությունը 4 անգամ փոքր է երկարությունից:

16:4 = 4

4 x 16 = 64

Պատ.՝ 64 սմ²

2. Ունենք երկու ուղղանկյուններ, որոնց մակերեսները հավասար են: Առաջին ուղղանկայն երկարությունը 14սմ է, իսկ լայնությունը 4սմ: Մյուս ուղղանկյան լայնությունը 7սմ: Գտնել երկրորդ ուղղանկյան երկարությունը:

14 x 4 = 56

56 : 7 = 8

Պատ.՝ 8սմ:

3. Ինչքա՞ն է այն հավասարակողմ հնգակյան կողմը, որի պարագիծը հավասար է այն ուղղանկյան մակերեսին, որի երկարությունը 4սմ է, իսկ լայնությունը 10սմ:

4 x 10 = 40

40: 5 = 8

Պատ.՝ 8սմ:

Ամանորի հետ կապ ունեցուղ բառեր

Սուսան Մարկոսյանի Գործնական քերականություն՝ 5-րդ դասարան- գրքի վերջի ուղղագրական բառարանից հանիր այնպիսի բառեր, որոնք քո կարծիքով կապ ունեն Ամանորի հետ (15-20 բառ), ապա այդ բառերն օգտագործելով հորինիր մի պատմություն:

1. եղևնի,

2. կեսգիշեր,

3. զարդ,

4. ձյուն,

5. եղջերու,

6. վառվռուն,

7. տորթ,

8. հյուր,

9. ընտանեկան,

10. խնջույք,

11. լեփ – լեցուն,

12. արծաթազօծ,

13. ղողանջյուն,

14. ծննդյան,

15. ձմեռային :

Проверочный тест по сказке »Девочка со спичками»

1. В какой вечер началась история?

• Теплый летний вечер
• Морозный вечер под Новый Год
• Прохладный весенний вечерок

2. Какой была главная героиня сказки?

• Бедная девочка с непокрытою головой и босая
• Веселая жизнерадостная хохотушка
• Маленькая принцесса, дочь богатого короля

3. Кто украл туфлю, свалившуюся у девочки с ног?

• Пробегавшая мимо собака
• Старый нищий проходивший мимо неё
• Какой-то мальчишка

4. Что хотел сделать мальчишка с туфлей девочки?

• Вернуть её хозяйке
• Сделать колыбель для своих детей, когда они у него будут
• Сделать из неё кораблик, чтобы запустить его весной

5. Что лежало в стареньком передничке у девочки?

• Два крошечных печенья
• Три серебряных монеты
• Оставшаяся у неё туфелька
• Несколько пачек серных спичек

6. Почему девочка не хотела возвращаться домой?

• Мама будет ругать её за потерянную туфельку
• Она не продала ни одной спички, не выручила ни гроша — отец прибьёт её
• Дома ей будет скучно, а предновогодний вечер такой интересный

7. Что сделала девочка, чтобы хоть чуть-чуть согреться?

• Постучалась в ближайший дом и попросила приютить её
• Покрепче закуталась в свою одёжку
• Зажгла спичку

8. Что увидела девочка, когда зажгла первую спичку?

• Тёплую печку
• Новогоднюю ёлку
• Большого жареного гуся

9. Что увидела девочка, когда пламя горящей спички упало на стену?

• Комнату, накрытую скатертью, и уставленный дорогим фарфором стол, а на нём жареного гуся, начинённого черносливом и яблоками
• Красивые тени людей, одетых в дорогие костюмы, плывущие по нейБелых огромных птиц, летящих на юг

10. Где очутилась девочка, чиркнув спичкой третий раз?

• В гостях у своей доброй бабушки
• Под великолепнейшею большой и нарядной ёлкой
• В комнате со столом, уставленным фарфором

11. Кого увидела девочка, когда зажгла четвертую спичку?

• Своего старого дедушку
• Свою ласковую покойную бабушку
• Отца с матерью, ищущих ее на улице

12. Куда унесла бабушка замерзшую девочку?

• Домой, где ждали её любящие мама и папа
• Высоко-высоко, туда, где нет ни холода, ни голода, ни страха — к Богу!
• В ближайший дом, где ее угостили жареным гусём

Առաջադրանք 41

1.Որքա՞ն է այն հավասարակողմ հնգակյան կողմը, որի պարագիծը հավասար է 55 սմ:

55 : 5 = 11 Պատ.՝11սմ:

2. Ունենք 4 սմ կողմով 4 քառակուսի, որոնք միմիանց ենք միացրել երկու ձևով: Գտե՛ք ստացված պատկերների մակերեսները և պարագծերը:

ա/

բ/

ա/ 10 x 4 = 40

16 x 4 = 64

Պատ.՝ պարագիծը՝ 40սմ, մակերեսը` 64սմ քառակուսի:

բ/ 4 x 4 = 8

8 x 4 = 32

8 x 8 = 64

Պատ.՝ պարագիծը՝ 32սմ, մակերեսը` 64սմ քառակուսի:

3. Բռնցքամարտիկը, կարատեիստը և ծանրամարտիկը հետապնդում էին հեծանվորդին 12 կմ/ժ արագությամբ: Արդյո՞ք նրանք կհասնեն հեծանվորդին, եթե նա15 կմ/ժ արագությամբ 45 կմ անցնելուց հետո կպարկի մեկ ժամ հանգստանալու:

45 : 15 = 3

3 + 1 = 4

12 x 4 = 48

48 > 45

Պատ.՝ կհասնեն

4. Երկու կենդանաբանական այգիներից, որոնք գտնվում են միմյանցից 240 կմ հեռավորության վրա փախել են մայր փիղը և նրա որդին: Մայր փիղը վազում է 20 կմ/ժ արագությամբ, իսկ փղիկը կրկնակի դանդաղ: Քանի՞րոպեից են գրկելու իրար, եթե վազեն իրար ընդառաջ:

20 : 2 = 10 (փղիկ)

20 + 10 = 30

240 : 30 = 8

Պատ.՝ 8 րոպեից:

Առաջադրանք 40

1.      Եթե տրված թիվը նախ բազմապատկենք 27-ով, ապա ստացված արդյունքին գումարենք 5, կստանանք 5: Ո՞րն է այդ թիվը:

(5 – 5) : 27 = 0 Պատ.՝ 0

2.      AB հատվածը C և D կետերով բաժանված է AC, CD և DB երեք մասերի: AC հատվածն ունի 18 մմ երկարություն, CD հատվածը՝ 15 մմ-ով ավելի, քան AC-ն, իսկ DB հատվածը՝ 7 մմ-ով ավելի, քան AC և CD հատվածների երկարությունների գումարը: Որքա՞ն է AB հատվածի երկարությունը:

A_______________C__________________________D______________________________________B

18 մմ + 15 մմ = 33 մմ

33 մմ + 7 մմ = 40 մմ

18 մմ + 33 մմ + 40 մմ = 91 մմ Պատ.՝ AB=91 մմ

Առաջադրանք 39

Հետևյալ անկյուններից ո՞րն է

• Սուր- անկյուն A, անկյուն A, անկյուն E
• Ուղիղ- անկյուն D
• Բութ – անկյուն F, անկյուն C
• Փռված- անկյուն M

Լուծե՛ք խնդիրը:

<AOD = 180 – 120 = 60

Խնդիրներ

1.Քանի՞ աստիճան է ուղիղ անկյունը։ Իսկ փռվա՞ծ անկյունը։

                         Գծեք ուղիղ և փռված անյուններ։

2. ABC եռանկյան կողմերն են 3սմ5մմ, 2սմ8մմ, 5սմ։ Հաշվեք եռանկյան պարագիծը։

ABC եռանկյան պարագիծը= 3սմ5մմ +2սմ8մմ +5սմ = 1դմ 1սմ 3մմr

3. Ամանորյա դիմակահանդեսին մասնակցում են  85 սովորող։ Հայտնի է, որ աղջիկները  5-ով շատ են տղաներից։ Քանի՞ աղջիկ և քանի՞ տղա են մասնակցում դիմակահանդեսին։

85 – 5 : 2 = 40

40 + 5 = 45 Պատ.՝ 45 աղջիկ, 40 տղա:

4. Ձմեռ պապը  10  նվերը  պատրաստում է  2 ժամում, քանի ժամում նա կպատրաստի այդպիսից 30 նվեր։

10 : 2 = 5

30 : 5 = 6 Պատ.՝ 6 ժամ:

5. Հայկը Ամանորի  համար  գնել է կարմիր, դեղին և սպիտակ փուչիկներ։ Կարմիր ու  դեղին  փուչիկները 20  հատ են, դեղին ու սպիտակ փուչիկները՝ 13 հատ, իսկ կարմիր  ու սպիտակ փուչիկները՝ 17 հատ։ Քանի՞ կարմիր փուչիկ ունի Հայկը։

Կարմիր – սպիտակ = 20 – 13 = 7

Կարմիր + սպիտակ =17

2 Կարմիր = 7 + 17 = 24

Կարմիր 24 : 2 = 12 Պատ.՝ կարմիր փուչիկ 12 հատ։

Առաջադրանք 38

Թեմա՝ Անկյուններ և դրանց չափում

Առաջադրանք 1. CG ճառագայթը DCE անկյունը կիսում է երկու հավասար անկյունների:  Գտիր ECG անկյունը, եթե ∢DCE=76°:

∢ ECG= ∢ DCE : 2=76°:2=38° Պատ.՝ 38°

Առաջադրանք 2.  OA և OB ճառագայթները նույն ուղղի վրա են:  Որոշիր α անկյան մեծությունը, եթե β=121°

∢ AOB=180 °

α=180 ° – β = 180 ° -121°=59°

Պատ.՝ 59°

Առաջադրանք 3. Պատկերը կազմված է քառակուսիներից և հավասարակողմ եռանկյունուց: Կարմիր գույնով նկարված է պատկերի արտաքին անկյուններից մեկը: Գտիր այդ անկյան մեծությունը:

α=360 ° – (90 ° +90 ° +60 ° )=360 ° -240 ° =120 ° Պատ.՝ 120°

Ավետիք Իսահակյան «Ռավեննայում»

Արարատի ծեր կատարին
Դար է եկել, վայրկյանի պես,
Ու անցել:

Անհուն թվով կայծակների
Սուրն է բեկվել ադամանդին,
Ու անցել:

Մահախուճապ սերունդների
Աչքն է դիպել լույս գագաթին,
Ու անցել:

Հերթը հիմա քոնն է մի պահ.
Դու էլ նայիր սեգ ճակատին,
Ու անցի

Դուրս գրիր անծանոթ բառերն ու բառարանի օգնությամբ բացատրիր:

կատար- ծայրը, գագաթ,

Անհուն- Հուն չունեցող,

բեկվել- Թեքելով՝ ճկելով կոտրել՝ կոտրատել,

Մահախուճապ- Մահվան խուճապի մատնված,

սեգ- վեհապանծ: Սեգ լեռ: